Why the House always wins in Goa

By

 

Vivek Menezes

livemint.com

8 min

View Original

Panjim: Earlier this week, when this reporter arrived at Goa’s Dabolim airport, the first thing I saw exiting the plane was a huge casino advertisement, showing an Indian man flanked by two enthralled foreign women. The slogan was “Always in The Game". At the baggage claim, the carts bore another casino’s logo, and the billboards above the carousels featured yet another casino ad, but this time the Indian man had three blondes at his elbows.

On to the exit, past casino company booths offering “gaming packages", another casino installation in the middle of the aisle literally blocked my way. This one dispensed with the Indian man altogether, and featured just a pole dancer with flowing brown hair under the hashtag #FeelAlive.

If all this is heady insinuation, the messaging becomes even more explicit when driving into Panjim, where the once-spectacular heritage waterfront is now dominated by lurid neon signs. The longstanding ban on obtrusive signage is flouted by huge outdoor screens depicting foreign women dancing, foreign women pouting, foreign women driven into apparent ecstasies by the act of playing roulette, with one ubiquitous slogan barely wink-winking “Get Lucky".

This past New Year’s Eve, taking it one step further, city residents discovered scantily-clad foreign women posted outside the casinos. Each one was outnumbered by dozens of Indian men, all of them scrambling to grab suggestive selfies.

Ban only in name

Fully aware that gambling is a social problem, the Goa government responded inscrutably. On 30 January, chief minister Pramod Sawant announced “From February 1, we are stopping all the original Goans from entering casinos. They will be banned. I have already moved the file. For now, the GST Commissioner can enter the casinos at any time and ask for an identity card if he suspects anyone to be a Goan."

Sawant’s declaration met with instant ridicule, including within his own ruling coalition. Former deputy chief minister Sudin Dhavalikar said, “There are ministers, MLAs, panchas, sarpanchas, zilla panchayat members, playing in casinos. They should be banned first, and then the issue should be discussed."

Others pointed out that “original Goans" is a bizarre term, with veteran Goa-based editor Ashwin Tombat writing, “If the state government does manage to properly legally define who is a Goan and who is not, then it can and must go ahead and fulfil another, more important and longstanding demand of the Goan people. Non-Goans must be banned from buying land in Goa!"

Predictably, 1 February has long gone, and there isn’t any ban. The chief minister has gone silent again. But no one expected anything different. This is because the history of casinos in India’s smallest state is an expansive litany of the double cross.

Every promise has promptly been broken, with the most egregious examples coming in the tenure of Sawant’s predecessor, the late Manohar Parrikar, who represented Panjim for 25 years (there was an interlude while he served as Narendra Modi’s defence minister), eventually dying in office a year ago.

While in the opposition, and running for elections in 2012, Parrikar led protests on the Mandovi waterfront, decrying casinos as “dens of vice" and “a social evil", which he pledged to eradicate if he became chief minister again.

But when granted a landslide victory, the biggest casino operator in India showed up on the celebratory dais, and subsequently the gambling boats proliferated, becoming ever-larger and more intrusive. Panjim’s idyllic Latinate beauty was steadily overwhelmed by tawdry casino imagery. Now, each evening, the river road is paralysed, with hordes of low-budget domestic tourists thronging to the ersatz glamour.

Reporting from the casinos

One night earlier this week, I walked into the newest entrant into the casino marketplace, which splashes its logo boldly in the most expensive slots in local newspapers. Each ad prominently features foreign (read “white") exuberant women in various gambling settings, but as I waited, exactly zero examples showed up to try their luck.

Of the roughly 150 punters who headed in over the course of nearly three hours, seven were women. Everyone else was an Indian man, often spilling out in groups of eight-nine from a single overstuffed Innova.

Atish António Fernandes, director of Panjim-based 28-year-old First Class Holidays and executive member of the Travel and Tourism Association of Goa (TTAG), said, “The casino industry plays a part in the hotel business in Panjim and surrounding areas, but I don’t think it plays any role in what we could call the high end tourism marketplace. Our own business largely caters to higher spenders, and we see very minimal footfall of our guests into casinos. I would say only a handful of people every year."

This highlights an essential paradox, Fernandes said, “despite what seems like large ad budgets, casinos have not been able to capture much interest from premium visitors".

He added: “Although not very open and visible, prostitution seems to be a big draw for some visitors on the casino boats. From all accounts, and what we know has happened everywhere in the world from Las Vegas to Macau, it is natural for the flesh trade to flourish in the background of the casino business."

He goes on to add: “What’s now happening is that beside hotels, preferred customers are being given accommodation in villas and apartments. In these environments, there’s obviously much more privacy, but it is quite toxic to have these kinds of guests out in the community, alongside young children and families."

State capture

The International Monetary Fund has an excellent term for what has gone out of control at dizzying speed with casinos in Goa. In its quarterly magazine Finance & Development for September 2001, authors Joel Hellman and Daniel Kaufmann summarized, “We define state capture as the efforts of firms to shape the laws, policies, and regulations of the state to their own advantage by providing illicit private gains to public officials."

This is precisely what is happening here, with every party and politician thumping chests against gambling, then mutely turning around in exactly the opposite direction when coming into any position to follow up on those promises.

The gambling industry itself has no doubt about its hold on Goa politics. The best example came last year, when Atanasio ‘Babush’ Monserrate competed to win the Panjim legislature seat for the Congress Party (it was his fifth different party alignment). He correctly surmised his best possible plank was to emulate his one-time mentor Parrikar, and jolted the race by pledging to remove the casino boats within 100 days of his victory.

Shaken by this, and realizing the potency of public sentiment on the issue, the Bharatiya Janata Party (BJP) followed suit, stating it would also remove the casino boats if it wins, while failing to furnish any reason why it failed to act all the years it was in power.

That’s when Narinder Punj, “Chief Visionary Officer and Mentor" of Big Daddy Casino Goa, told IANS, “Awarding a licence to any casino operator in any other state, it could topple the government, because there is still public resentment against it. So most governments are very wary about giving out licences."

But not here, where public ire is only paid lip service during elections. Punj added: “In Panaji, you now have Babush Monserrate who is saying within 100 days I am going to get casinos out. We heard that before from Parrikar. Parrikar used to stand outside the Caravela (the first casino in Goa) with a mashal…it won’t be long before the people that speak against us come with us."

And just like that, when Monserrate did win, he backed off, then compounded his volte-face by switching parties again to join the ruling BJP.

Punj made another pertinent comment when he admitted that many of Goa’s casino operators opposed any official gambling commission, which would control the current, totally unregulated scenario (“if it comes into place and if it is enforced, then it makes making of money, or the making of mega bucks difficult").

Matter of revenues

This highlights two interesting dimensions of the industry’s co-option of all sides of the political divide. The state’s revenue from casinos in 2019 was the relatively insignificant sum of ₹411 crore. There’s also the total antipathy of Goans to this type of gambling. The last study by NGO Sangath found only 1.1% of adult males had used a casino once, while 39.5% played matka, the popular street sweepstakes of the Konkan region. More appreciable was the 67.8% who bought lottery tickets, but that is an ingrained cultural habit dating back to the colonial Provedoria da Assistencia Publica lottery that was established to raise funds for social services.

This prevalence of gambling may seem unpleasant because so many people from around India and the world are invested in an entirely different Goa. But there’s ample evidence of exactly how the casino stranglehold is going to play out. Last year, at an industry event in Macau, co-founder of Union Gaming Grant Govertsen let slip what he’s been told by industry insiders.

“The Indian government has asked casinos to build integrated resorts in Goa. Gambling operators who did not enter Macau, when the game was liberalized at the beginning of the millennium do not want to miss the boat in Goa, and want to bet on what might be the next Macau. We expect Goa to quickly become a $1 billion market, as it transitions to land-based casinos," said Govertsen.

Then he mentioned that India’s biggest casino operator “purchased a large site located near Goa’s already-under-construction new airport and was now underway in terms of planning the site with a world-renown gaming architect".

This is merely yet another public admission of one of India’s biggest open secrets—the gargantuan, entirely superfluous “second airport" intended for Mopa in North Goa is being custom-built for the benefit of massive casinos which aim to become “the next Macau."

This real estate scam, with an airport attached, was cleared in astonishingly dubious circumstances, prompting the state’s undersecretary for finance and expenditure Sushma Kamat to put on record, “Unrestricted land use may be used for commercial activities which may not be beneficial to the state and its people. Handing over such a land mass to a private entity who may develop it for whatever purpose may create third-party rights without adequate compensation to the state government".

In conclusion

This is why every chief minister in Goa can feel there’s a kernel of truth when he declares, as did Sawant in a formal reply tabled in the state assembly just days ago, “The government has taken the decision to shift the offshore casino outside River Mandovi subject to the availability of suitable site. Casinos could not be shifted for want of appropriate site and time period for the same is extended up to March 31, 2020."

Sawant is sticking to the plan to keep delaying until he can declare that all casino operations must shift to land at the airport. But surprise, surprise for the citizens of Panjim. There every indication the boats will stay, with all the tawdry “entertainment" minus the game tables. Just goes to prove Paul Newman’s famous dictum about gambling, “If you look around, and can’t tell who the sucker is, it’s you."

Vivek Menezes is a Goa-based writer and photographer.

plants trees - mango

https://www.manoramaonline.com/karshakasree/home-garden/2020/02/20/50-verities-of-mango-trees-are-in-one-land.html

മാമ്പഴക്കാലത്തെ മടക്കിയെത്തിക്കാൻ മാർട്ടിൻ

manoramaonline.com/karshakasree/home-garden/2020/02/20/50-verities-of-mango-trees-are-in-one-land.html

• അൻപതോളം നാടൻ മാവിനങ്ങളുടെ ശേഖരം

നാടൻ മാവിനങ്ങളുടെ സംരക്ഷകനും ഒപ്പം പ്രചാരകനുമാകുകയാണ് എറണാകുളം ഉദയംപേരൂരിലെ മാർട്ടിൻ ജോസഫ്. രുചിയിലും മണത്തിലും ഗുണത്തിലുമെല്ലാം മുന്നിലുണ്ടായിരുന്ന മാവിനങ്ങളായ ചന്ദ്രക്കാരൻ, കല്ലുകെട്ടി, കൊളമ്പ്, വെള്ളാരൻ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം മാർട്ടിൻ സംരക്ഷിച്ചുപോരുന്നു. പിതാവ് ജോസഫിൽനിന്നു പാരമ്പര്യമായി ലഭിച്ച അറിവുകളിൽനിന്ന് വലിയ മാവുകളുടെ തായ്ത്തടിയിൽ നല്ല നാടൻ മാവുകളുടെ കായിക്കുന്ന കൊമ്പുകൾ കുത്തി പിടിപ്പിക്കുന്ന രീതിയും ഇദ്ദേഹം പിന്തുടരുന്നു. ഇത്തരം മാവുകൾ ഉയരം വയക്കാതെ വളർന്ന് രണ്ടു വർഷംകൊണ്ട് കായ്ഫലം നൽകിത്തുടങ്ങും. 

കൂടകളിൽ വളരുന്ന ചെറു മാവിൻതൈകളിൽ ഉൽപാദനക്ഷമതയേറിയ നാടൻ മാവിൻ കമ്പുകളിൽ നിന്നു ശേഖരിക്കുന്ന മുകുളങ്ങൾ ബഡ് ചെയ്തെടുക്കുന്നുമുണ്ട്. നീർവാർച്ചയുള്ള ഏതു മണ്ണിലും ഇവ വളരും. നാടൻ മാവുകൾക്ക് രോഗങ്ങൾ കുറവാണ്. മാങ്ങകളിൽ പുഴുശല്യവുമുണ്ടാകില്ല. 

കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം: മാവും പ്ലാവും തെങ്ങുമൊക്കെ മലയാളിയുടെ ഓർമയിൽ മാത്രമാകുമോ?

വേനൽക്കാലമായാൽ മാമ്പഴക്കാലമായി. നല്ല മാവിനങ്ങൾ തേടി മാർട്ടിന്റെ യാത്രകളും ഇക്കാലത്താണ്. മാമ്പഴവും മാമ്പിൻ കമ്പുകളുമായാണ് മടക്കം. വീട്ടിലെത്തി കമ്പ് തൈകളിൽ ഒട്ടിച്ചെടുക്കുന്നു. മാവിന്റെ ഇല കണ്ട് ഇനം തിരിച്ചറിയാൻ ഇദ്ദേഹത്തിനു കഴിയും. ഇപ്പോൾ അൻപതോളം നാടൻ മാവിനങ്ങളുടെ ശേഖരം ഇദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്. ഫോൺ - 9605391509.

നിരാസം - award-rejection

നിരാസം

manoramaonline.com/opinion/thomas-jacob/2020/02/17/award-rejection.html

അവാർഡുകളുടെ അത്രയും തന്നെ പഴക്കമുണ്ട് അവാർഡ് നിരാസങ്ങൾക്കും. കേരളത്തിൽ ടി. പത്മനാഭന്റെയെന്നപോലെ അഖിലേന്ത്യാ തലത്തിൽ ആദ്യം ഓർമ വരുന്നത് ഗാന്ധിജിയുടെയും രവീന്ദ്രനാഥ ടഗോറിന്റെയും ചേറ്റൂർ ശങ്കരൻ നായരുടെയും നിരാസങ്ങളാണ്. 

ജാലിയൻ വാലാബാഗിലെ കൂട്ടക്കൊലയാണ് അതിനൊക്കെ തുടക്കമിട്ടത്. ബ്രിട്ടിഷ് ഗവൺമെന്റിൽനിന്നു പണ്ടു ലഭിച്ചിരുന്ന കൈസർ ഇ ഹിന്ദ് (ഇന്ത്യയുടെ ചക്രവർത്തി) അവാർഡ് ആ കൂട്ടക്കൊലയിൽ പ്രതിഷേധിച്ചു ഗാന്ധിജി തിരിച്ചയച്ചു. 

ജാലിയൻ വാലാബാഗിന്റെ പേരിൽ ടഗോർ തിരസ്കരിച്ചത് പ്രഭുസ്ഥാനമാണ്. വൈസ്രോയിയുടെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് കൗൺസിൽ അംഗത്വം വലിച്ചെറിഞ്ഞു ശങ്കരൻ നായർ. പ്രതിഷേധിച്ചു പുരസ്കാരം തിരിച്ചു നൽകിയവർക്കു രാഷ്ട്രം അതിലും വലിയ പുരസ്കാരം വീണ്ടും നൽകിയ ചരിത്രവും നമ്മുടെ മുന്നിലുണ്ട്.

താൻ പണ്ട് സ്വീകരിച്ച പത്മഭൂഷൺ ബഹുമതി പ്രശസ്ത എഴുത്തുകാരൻ ഖുശ്‌വന്ത് സിങ് തിരിച്ചു നൽകിയതു സിക്കുകാരുടെ സുവർണ ക്ഷേത്രത്തിനെതിരെ 1984 ൽ ഉണ്ടായ ‘ഓപ്പറേഷൻ ബ്ലൂസ്റ്റാർ’ ൽ പ്രതിഷേധിച്ചാണ്. പക്ഷേ, 2007ൽ പത്മവിഭൂഷൺ അദ്ദേഹം സ്വീകരിച്ചു.

സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിനു പ്രതിഫലം വാങ്ങുന്നതു ശരിയല്ല എന്നു പറഞ്ഞു സ്വാതന്ത്ര്യസമര പെൻഷൻ നിരസിച്ച ഇഎംഎസ് 1992 ൽ രാജ്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന രണ്ടാമത്തെ ബഹുമതിയായ പത്മവിഭൂഷണും വേണ്ടെന്നുവച്ചു. കത്തിനു മറുപടി കാണാഞ്ഞപ്പോൾ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരമന്ത്രി എസ്.ബി. ചവാൻ ഫോണിൽ വിളിച്ച് ഒരു മണിക്കൂറിനകം തീരുമാനം അറിയിക്കണമെന്നു പറഞ്ഞു. ഇഎംഎസ് ആ നിമിഷം തന്നെ മറുപടി നൽകി: ‘‘ഇത്തരം ബഹുമതികൾ വ്യക്തിപരമായി ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. അതുകൊണ്ട് നന്ദിപൂർവം നിരസിക്കുന്നു.’’

ഒരിടത്തുനിന്നും അവാർഡ് സ്വീകരിക്കില്ലെന്നു പ്രതിജ്ഞ എടുത്തിട്ടുള്ളയാളാണ് മുൻ കേരള മുഖ്യമന്ത്രി എ.കെ. ആന്റണി. ഏറ്റവും നല്ല പൊതുപ്രവർത്തകനു കാഞ്ചികാമകോടി മുൻമഠാധിപതി ചന്ദ്രശേഖര സരസ്വതിയുടെ ബഹുമാനാർഥമുള്ള രണ്ടു ലക്ഷം രൂപയുടെ അവാർഡും ഇതേ കാരണത്താൽ 2001 ൽ ആന്റണി നിരസിച്ചു.

വൈകിയെത്തിയതിന്റെ പേരിൽ തിരസ്കരിച്ച ബഹുമതികളുണ്ട്. മദ്രാസിലെ വലിയ പുരസ്കാരമായ ‘സംഗീത ക ലാനിധി’ അതുല്യപ്രതിഭയായ ലാൽഗുഡി ജയരാമൻ തിരസ്കരിച്ചത് അങ്ങനെയാണ്. പ്രശസ്ത ഗായിക എസ്. ജാനകി  2013 ൽ പത്മഭൂഷൺ തിരസ്കരിച്ചതും അതുകൊണ്ടു തന്നെ.

‘‘സംഗീതരംഗത്ത് 55 വർഷം പിന്നിട്ട ഇരുപതിനായിരത്തിലേറെ ഗാനങ്ങളാലപിച്ച എനിക്ക് എഴുപത്തേഴാം വയസ്സിൽ ലഭിക്കേണ്ട ബഹുമതിയല്ല പത്മഭൂഷൺ. ഭാരതരത്നം നൽകിയാൽ സ്വീകരിക്കും’’

– ജാനകി പറഞ്ഞു.

ഇനി ഭാരതരത്നം തന്നാലും വേണ്ട എന്നു പ്രശസ്ത കഥക് നർത്തകി സിതാരദേവി 2002 ൽ പറഞ്ഞതു പത്മശ്രീ തിരസ്കരിച്ചുകൊണ്ടാണ്. ‘‘നൃത്തരംഗത്തെ എന്റെ സംഭാവന ഒരു പത്മഭൂഷൺ ലഭിക്കാൻ അർഹതയുള്ളതല്ലേ? വളരെ വൈകിക്കിട്ടിയ ഈ ചെറിയ അംഗീകാരം മാത്രമല്ല, സർക്കാരിന്റെ ഒരു അവാർഡും എനിക്കാവശ്യമില്ല’’

– അവർ പറഞ്ഞു.

സിത്താറിന് ഇന്ത്യയിൽ ഒരവാർഡ് ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് ആദ്യം കിട്ടേണ്ട എന്നെ ഇളംതലമുറക്കാരായ പലരെയും ആദരിച്ചശേഷം പരിഗണിക്കുന്നത് അപമാനമായി കാണുന്നുവെന്നു പറഞ്ഞാണ് സിത്താർ കുലപതി ഉസ്താദ് വിലായത്ത്ഖാൻ രണ്ടായിരാമാണ്ടിൽ പത്മഭൂഷൺ വേണ്ടെന്നുവച്ചത്. ജൂനിയറായ ഒട്ടേറെപ്പേർക്കു നൽകിയശേഷം അതേ പുരസ്കാരം തനിക്കു വേണ്ടെന്ന് 1992 ൽ പത്മശ്രീ പ്രഖ്യാപിച്ചപ്പോൾ പ്രശസ്ത സംഗീത സംവിധായകൻ സലിൽ ചൗധരി പറഞ്ഞു. സംഗീതജ്ഞരുടെ യോഗ്യത നിശ്ചയിക്കാനുള്ള മാനദണ്ഡം തൃപ്തികരമല്ലെന്നായിരുന്നു 1970ൽ പത്മശ്രീ തിരസ്കരിക്കാൻ പ്രശസ്ത പുല്ലാങ്കുഴൽ വിദഗ്ധൻ ടി.ആർ. മഹാലിംഗം (മാലി) പറഞ്ഞ ന്യായം. 

അവാർഡ് പ്രഖ്യാപിച്ചു വെട്ടിലായ ചരിത്രവുമുണ്ട് കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിക്ക്. 1991ലെ അക്കാദമി അവാർഡ് എം.പി. നാരായണപിള്ളയുടെ ‘പരിണാമ’ത്തിനു  പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെ നാരായണപിള്ള കളി തുടങ്ങി. ജനങ്ങളുടെ നികുതിപ്പണം കൊണ്ടു നൽകുന്ന അവാർഡ് തുക സ്വീകരിക്കാനാവില്ലെന്നും പണം പൊതുജനാവശ്യത്തിനായി ട്രഷറിയിലടച്ച് രസീത് ഹാജരാക്കിയാൽ ബഹുമതി പത്രവും ഫലകവും സ്വീകരിക്കാമെന്നും മറുപടി നൽകി.

അരിശംവന്ന അക്കാദമി, പരിണാമത്തിനുള്ള അ വാർഡ് തന്നെ റദ്ദാക്കി. അതോടെ അക്കാദമി വേറെയും പുലിവാലുപിടിച്ചു: ഒരിക്കൽ പ്രഖ്യാപിച്ച അവാർഡ് റദ്ദാക്കുന്നതു തെറ്റാണെന്നു പറഞ്ഞ് സുകുമാർ അഴീക്കോട് തനിക്കു പണ്ടു ലഭിച്ച രണ്ട് അക്കാദമി അവാർഡുകളും വിശിഷ്ടാംഗത്വവും വേണ്ടെന്നു വ ച്ചു.

ഡോ. കെ. എം. തരകൻ പ്രസിഡന്റായിരുന്നപ്പോൾ ചെന്നുപെട്ട ഈ കുരുക്കിൽനിന്ന് അക്കാദമി തലയൂരിയത് എട്ടുവർഷം കഴിഞ്ഞ് എംടി. വാസുദേവൻ നായർ പ്രസിഡന്റായപ്പോഴാണ്. പരിണാമത്തിനുള്ള അവാർഡ് അക്കാദമി പുനഃസ്ഥാപിച്ചു.

അഴീക്കോടിനെ അറിയാവുന്നവർ അന്നേ അക്കാദമിയെ ഉപദേശിച്ചിരുന്നു, ‘അവാർഡൊന്നും ഉരുക്കിക്കളയരുത്. അഴീക്കോട് എന്നാണ് ഇതു തിരിച്ചുവാങ്ങാൻ വരുന്നതെന്നറിയില്ല എന്ന്’. അതുകൊണ്ട് എല്ലാം ഭംഗിയായി കലാശിച്ചു. അവാർഡുകൾ അഴീക്കോട് തിരികെ വാങ്ങി; നാരായണപിള്ളയ്ക്കുള്ള അവാർഡ് ഭാര്യ പ്രഭാപിള്ളയും ഏറ്റുവാങ്ങി.അപ്പോൾ നാരായണപിള്ള പരലോകത്തിരുന്നു ചിരിച്ച ചിരി ഇവിടെവരെ കേൾക്കാമായിരുന്നു.

ഇമ്മിണി ബല്യ സുല്‍ത്താന്‍

By

 

mangalam.com

ചിരിയുടെ മുഖപടമണിഞ്ഞ്‌ വേദനയുടെയും വികാരങ്ങളുടെയും കഥ പറഞ്ഞു ബഷീര്‍. പട്ടിണിക്കാരും ദിവ്യന്മാരും യാചകരും വേശ്യകളും പോക്കറ്റടിക്കാരും ക്രിമിനലുകളും വിഡ്‌ഢികളും ആനക്കാരും പ്രണയിനികളും സാമൂഹിക പരിഷ്‌കര്‍ത്താക്കളും നിറഞ്ഞ ആ കഥാലോകം ജീവിതവും എഴുത്തും തമ്മിലുള്ള അടുപ്പത്തെപ്പറ്റിയും അകലത്തെപ്പറ്റിയും പറഞ്ഞുതരുന്നു. 1908 ജനുവരി 21 ന്‌ വൈക്കം താലൂക്കിലെ തലയോലപ്പറമ്പില്‍ ജനിച്ച ബഷീര്‍ അലയാത്ത നാടില്ല. ചെയ്യാത്ത ജോലിയില്ല. പാചകക്കാരന്‍, മാജിക്കുകാരന്റെ സഹായി, കൈനോട്ടക്കാരന്‍, ഹോട്ടല്‍ തൊഴിലാളി, പഴക്കച്ചവടക്കാരന്‍, ന്യൂസ്‌ പേപ്പര്‍ ഏജന്റ്‌...

യാചകന്റെ കൂടെയും കുബേരന്റെ അതിഥിയായും ജീവിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനി, എഴുത്തുകാരന്‍, പ്രകൃതി സ്‌നേഹി... ഇനി എത്ര എത്ര വിശേഷണങ്ങള്‍. ഇതിനെല്ലാമുപരി ഒരു തികഞ്ഞ മനുഷ്യസ്‌നേഹി. അതായിരുന്നു ബഷീര്‍. ഈ പ്രപഞ്ചത്തിലെ സമസ്‌ത ജീവജാലങ്ങളെയും അദ്ദേഹം സ്‌നേഹിച്ചിരുന്നു.

'കാന്തീ'നെ തൊട്ട ബഷീര്‍
1924 ല്‍ വൈക്കം ഇംഗ്ലീഷ്‌ സ്‌കൂളില്‍ അഞ്ചാം ഫാറത്തില്‍ (ഇന്നത്തെ ഒമ്പതാം ക്ലാസ്‌) പഠിക്കുമ്പോള്‍ വൈക്കം സത്യഗ്രഹത്തില്‍ പങ്കെടുക്കാനെത്തിയ ഗാന്ധിജിയെ കാണുകയും തൊടുകയും ചെയ്‌തു. ഇതു ജീവിതത്തിലെ അനര്‍ഘ നിമിഷങ്ങളില്‍ ഒന്നാണെന്നു ബഷീര്‍തന്നെ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്‌.്. "ഗാന്ധിജിയെതൊട്ട എന്ന കണ്ടോളിന്‍ നാട്ടാരെ..." എന്നു അഭിമാനത്തോടെ പറഞ്ഞ ബഷീര്‍ സ്വാതന്ത്ര്യസമരരംഗത്തേക്ക്‌ എടുത്തു ചാടി.

1930 ല്‍ ഉപ്പു സത്യഗ്രഹത്തില്‍ പങ്കെടുക്കാന്‍ വീടുവിട്ടിറങ്ങി. ഇന്ത്യന്‍ നാഷണല്‍ കോണ്‍ഗ്രസില്‍ ചേര്‍ന്നു കോഴിക്കോട്‌ കടപ്പുറത്തുപോയി ഉപ്പു കുറുക്കുന്നതില്‍ പങ്കാളിയായി. ഇതേത്തുടര്‍ന്നു പോലീസ്‌ മര്‍ദനത്തിന്‌ ഇരയായി. ജയില്‍വാസം അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്‌തു. മദിരാശി, കോഴിക്കോട്‌, കോട്ടയം, കൊല്ലം, തിരുവനന്തപുരം എന്നിവിടങ്ങളിലെ ജയിലുകളില്‍ കിടന്നിട്ടുണ്ട്‌. ഫിഫ്‌ത്ത്‌ ഫോമില്‍ പഠിക്കുമ്പോള്‍ നാടുവിട്ട ബഷീര്‍ ഒമ്പതുവര്‍ഷം ഇന്ത്യയൊട്ടാകെ സഞ്ചരിച്ചു. ഒരെഴുത്തുകാരനാകാന്‍ ബഷീറിനെ സഹായിച്ച യാത്രയായിരുന്നു അത്‌.

സകല ചരാചരങ്ങളെയും സ്‌നേഹിച്ച ബഷീര്‍

ബേപ്പൂരില്‍ ബഷീര്‍ സ്വന്തമായി വാങ്ങിയ രണ്ടേക്കര്‍ പറമ്പില്‍ ഭൂമിമലയാളത്തിലുള്ള സര്‍വമരങ്ങളും വച്ചുപിടിപ്പിച്ചു. കൂട്ടത്തില്‍ വിദേശികളും ഉണ്ടായിരുന്നു. അതിലൊന്നാണ്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട മാങ്കോസ്‌റ്റൈന്‍.

തന്റെ പറമ്പില്‍ വൃക്ഷലതാദികള്‍ക്കു പുറമെ കാക്കകള്‍, പരുന്തുകള്‍, പശുക്കള്‍, ആടുകള്‍, കോഴികള്‍, പൂച്ചകള്‍, പൂമ്പാറ്റകള്‍, തീരുന്നില്ല... അണ്ണാനുകള്‍, വവ്വാലുകള്‍, കീരികള്‍, കുറുക്കന്മാര്‍, എലികള്‍... നീര്‍ക്കോലി മുതല്‍ മൂര്‍ഖന്‍ പാമ്പുകള്‍ വരെയുള്ളവയെയും ജീവിക്കാന്‍ അനുവദിച്ചു. ഇവയെല്ലാം ഭൂമിയുടെ അവകാശികളാ യിരുന്നു. പട്ടാപ്പകല്‍പോലും കുറുക്കന്മാര്‍ ബഷീറിന്റെ അടുത്തു വരാറുണ്ടെന്ന്‌ അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്‌.
കരിന്തേളിനെപ്പോലും കൊല്ലാന്‍ അനുവദിക്കാത്ത ബഷീറിന്റെ ഉമ്മയുടെ നന്മയുടെ പൈതൃകം പ്രസിദ്ധമത്രേ. കാരണം അതും അല്ലാഹുവിന്റെ സൃഷ്‌ടിയത്രേ.

ബഷീറിന്‌ ചെടികളും പൂക്കളും സംഗീതവും എന്നും ഇഷ്‌ടമായിരുന്നു. എവിടെച്ചെന്നാലും എവിടെച്ചെന്നാലും അത്‌ ജയിലായാലും പോലീസ്‌ സ്‌റ്റേഷനായാലും താന്‍ കഴിഞ്ഞുകൂടുന്നിടത്ത്‌ പൂച്ചെടികളും പൂമിറ്റവും ബഷീറുണ്ടാക്കുമായിരുന്നു. തിരുവനന്തപുരം സെന്‍ട്രല്‍ ജയില്‍ ജീവിതകാലത്താണ്‌ ഇന്ത്യന്‍ സാഹിത്യത്തിന്‌ മനോഹരമായ ഒരു കഥ ലഭിച്ചത്‌- മതിലുകള്‍. സെന്‍ട്രല്‍ ജയിലില്‍ ബഷീറിന്റെ ഹോബി പൂന്തോട്ടമുണ്ടാക്കലായിരുന്നു. ഒരു ചെടി നട്ടു പിടിപ്പിക്കുന്നത്‌ ഒരു പുണ്യകര്‍മമാണെന്നു ബഷീര്‍ വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. വാടിത്തളര്‍ന്ന ചെടി, ദാഹിച്ചുവലഞ്ഞ പക്ഷി അല്ലെങ്കില്‍ മൃഗം, അതുമല്ലെങ്കില്‍ മനുഷ്യന്‌ ഒരിത്തിരി ദാഹജലം കൊടുത്ത്‌ ആശ്വസിപ്പിക്കുന്നത്‌ മഹത്തായ ഈശ്വര പൂജ തന്നെയാണെന്ന്‌ ബഷീര്‍ കരുതിയിരുന്നു.

ബഷീര്‍ സാഹിത്യം

1930- കളില്‍ ഉജ്‌ജീവനത്തിലെഴുതിയ തീപ്പൊരിലേഖനങ്ങളാണ്‌ ബഷീറിന്റെ ആദ്യകാല കൃതികള്‍. "പ്രഭ" എന്ന തൂലികാനാമമാണ്‌ അന്ന്‌ അദ്ദേഹം സ്വീകരിച്ചിരുന്നത്‌. പത്മനാഭ പൈ പത്രാധിപരായിരുന്ന "ജയകേരള"യില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച "തങ്കം" ആണ്‌ ആദ്യം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കഥ. കരുത്തിരുണ്ട്‌ വിരൂപിയായ നായികയും ചട്ടുകാലും കോങ്കണ്ണും കൂനുമുള്ള യാചകന്‍ നായകനുമായി എഴുതിയ കഥയാണു തങ്കം. കൊല്ലം കസബ പോലീസ്‌ ലോക്കപ്പില്‍വച്ച്‌ എഴുതിയ കഥകളാണ്‌ ടൈഗര്‍, കൈവിലങ്ങ്‌, ഇടിയന്‍ പണിക്കര്‍, എന്നിവ. തിരുവനന്തപുരം സെന്‍ട്രല്‍ ജയില്‍ ശിക്ഷ അനുഭവിക്കുമ്പോഴാണു "പ്രേമലേഖനം" എന്ന ആദ്യനോവല്‍ എഴുതിയത്‌. പില്‍ക്കാലത്ത്‌ ഈ അനുഭവം മതിലു(1965)കളായി പുനരവതരിച്ചു.

1944 - ല്‍ ബാല്യകാലസഖി പുറത്തുവന്നു. കഥാബീജം (നാടകം), ജന്മദിനം (ചെറുകഥ), പാത്തുമ്മയുടെ ആട്‌, ആനവാരിയും പൊന്‍കുരിശും, അനുരാഗത്തിന്റെ നിഴല്‍, സ്‌ഥലത്തെ പ്രധാന ദിവ്യന്‍, ന്റുപ്പൂപ്പാക്കൊരാനേണ്ടാര്‍ന്നു, മാന്ത്രികപ്പൂച്ച, മുച്ചീട്ടുകളിക്കാരന്റെ മകള്‍, ഭൂമിയുടെ അവകാശികള്‍... എന്നിങ്ങനെ നീളുന്നു ബഷീറിന്റെ കൃതികള്‍. എട്ടുകാലി മമ്മൂഞ്ഞ്‌, പൊന്‍കുരിശ്‌ തോമ, മണ്ടന്‍ മുത്തപ്പ, ആനവാരി രാമന്‍ നായര്‍, കൊച്ചുത്രേസ്യാ, പാത്തുമ്മ, അബ്‌ദുള്‍ഖാദര്‍, ശിങ്കിടിമുങ്കന്‍ തുടങ്ങിയ എത്രയെത്ര അനശ്വര കഥാപാത്രങ്ങളെയാണു ബഷീര്‍ സാഹിത്യം സമ്മാനിച്ചത്‌.

കൃതികളുടെ പരിഭാഷകള്‍
അതീവ ലളിതവും എന്നാല്‍ ശൈലികള്‍ നിറഞ്ഞതുമായിരുന്നു ബഷീറിന്റെ രചനകള്‍. നമുക്ക്‌ ഇത്‌ വായനാസുഖം നല്‍കിയെങ്കിലും പരിഭാഷകര്‍ക്ക്‌ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കി. ബാല്യകാല സഖി, പാത്തുമ്മയുടെ ആട്‌, ന്റുപ്പുപ്പാക്കൊരാനേണ്ടാര്‍ന്ന്‌ എന്നീ നോവലുകള്‍ ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാന ഭാഷകളിലെല്ലാം തര്‍ജമ ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌. ഈ കൃതികള്‍ സ്‌കോട്ട്‌ലണ്ടിലെ എഡിന്‍ബറോ സര്‍വകലാശാല ഒറ്റപ്പുസ്‌തകമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്‌.
ഡോ. റൊണാള്‍ഡ്‌ ആഷര്‍ എന്ന വിദേശിയാണ്‌ ഇവ ഇംഗ്ലീഷിലേക്കു വിവര്‍ത്തനം ചെയ്‌തത്‌. ഫ്രഞ്ച്‌, മലായ്‌, ചൈനീസ്‌, ജാപ്പനീസ്‌ ഭാഷകളിലും പരിഭാഷകള്‍ വന്നിട്ടുണ്ട്‌. ഇതിനു പുറമേ മതിലുകള്‍, ശബ്‌ദങ്ങള്‍, പ്രേമലേഖനം എന്നീ നോവലുകളും പൂവന്‍പഴം ഉള്‍പ്പെടെ 16 കഥകളുടെ ഒരു സമാഹാരവും ഓറിയന്റ്‌ ലോങ്‌മാന്‍ ഇംഗ്ലീഷില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.

ബഷീറിന്റെ കൃതികള്‍

പ്രേമലേഖനം (നോവല്‍)
ബാല്യകാലസഖി (നോവല്‍)
ന്റുപ്പുപ്പാക്കൊരാനേണ്ടാര്‍ന്ന്‌
ആനവാരിയും പൊന്‍കുരിശും (നോവല്‍)
പാത്തുമ്മയുടെ ആട്‌ (നോവല്‍)
മതിലുകള്‍ (നോവല്‍)
ഭൂമിയുടെ അവകാശികള്‍ (ചെറുകഥകള്‍)
ശബ്‌ദങ്ങള്‍ (നോവല്‍)
അനുരാഗത്തിന്റെ ദിനങ്ങള്‍
സ്‌ഥലത്തെ പ്രധാന ദിവ്യന്‍ (നോവല്‍)
വിശ്വവിഖ്യാതമായ മൂക്ക്‌ (ചെറുകഥകള്‍)
ഭാര്‍ഗ്ഗവീനിലയം (സിനിമയുടെ തിരക്കഥ; 'നീലവെളിച്ചം' എന്ന ചെറുകഥയില്‍നിന്നും)
കഥാബീജം (നാടകത്തിന്റെ തിരക്കഥ)
ജന്മദിനം (ചെറുകഥകള്‍)
ഓര്‍മ്മക്കുറിപ്പ്‌ (ചെറുകഥകള്‍)
അനര്‍ഘനിമിഷം (ലേഖനങ്ങള്‍)
വിഡ്‌ഢികളുടെ സ്വര്‍ഗ്ഗം (ചെറുകഥകള്‍)
മരണത്തിന്റെ നിഴല്‍ (നോവല്‍)
മുച്ചീട്ടുകളിക്കാരന്റെ മകള്‍
(നോവല്‍)
പാവപ്പെട്ടവരുടെ വേശ്യ (ചെറുകഥകള്‍)
ജീവിതനിഴല്‍പാടുകള്‍ (നോവല്‍)
വിശപ്പ്‌ (ചെറുകഥകള്‍)
ഒരു ഭഗവദ്‌ഗീതയും കുറെ മുലകളും (ചെറുകഥകള്‍)
താരാ സ്‌പെഷ്യല്‍സ്‌ (നോവല്‍)
മാന്ത്രികപ്പൂച്ച (നോവല്‍)
നേരും നുണയും
ഓര്‍മ്മയുടെ അറകള്‍ (ഓര്‍മക്കുറിപ്പുകള്‍)
ആനപ്പൂട (ചെറുകഥകള്‍)
ചിരിക്കുന്ന മരപ്പാവ (ചെറുകഥകള്‍)
എം.പി. പോള്‍ (ഓര്‍മക്കുറിപ്പുകള്‍)
ശിങ്കിടിമുങ്കന്‍ (ചെറുകഥകള്‍)
ചെവിയോര്‍ക്കുക! അന്തിമകാഹളം! (പ്രഭാഷണം; 1987 ജനുവരിയില്‍ കാലിക്കറ്റ്‌ സര്‍വകലാശാല ഡി.ലിറ്റ്‌. ബിരുദം നല്‍കിയപ്പോള്‍ നടത്തിയ പ്രഭാഷണം)
യാ ഇലാഹി! (ചെറുകഥകള്‍; മരണശേഷം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്‌)
സര്‍പ്പയജ്‌ഞം (ബാലസാഹിത്യം)
ബഷീറിന്റെ തിരഞ്ഞെടുത്ത കത്തുകള്‍ മരണാനന്തരം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌.

nri-heres-how-budget-2020-impacts-you

Attention NRI: Here’s how Budget 2020 impacts you
by Satya Sontanam & Anand Kalyanaraman,
thehindubusinessline.com
February 15, 2020


The recent Budget set the cat among the non-resident pigeons by tightening the norms on residency provisions for individual assesses. The intent behind these changes, the Budget Memorandum says, is to prevent tax abuse.

There are three key changes. One, to qualify as a non-resident (NR), certain categories of persons will have to be out of India for a longer period (about 240 days); earlier the time limit was about 180 days. Two, the norms for a person to qualify as resident but not ordinarily resident (NOR) have been changed. Three, an Indian citizen who is not liable to tax in any other country or territory shall be deemed to be resident in India.

The third change, in particular, caused a fair bit of panic among several non-resident Indians (NRIs). Understandable, because the implication was that tax-free incomes earned by NRIs abroad (say, in the UAE) could now be brought under the Indian tax net.

Thankfully, the Finance Minister clarified with alacrity that the incomes of bona fide NRI workers in tax-free countries will not be taxed in India. This calmed many nerves.

But other concerns remain, especially regarding the change in the number of days for certain categories of persons to qualify as an NR.

Let’s ‘follow the money’ to understand why the proposed changes are making non-residents jittery. NRs and NORs enjoy tax advantages over residents. In the case of residents, all their incomes accrued/received in India as well as abroad are taxed in India.

In the case of NRs and NORs, what is taxed in India are largely only incomes that are accrued/received in India (see table).

Also, reporting and compliance requirements are tougher for residents. For instance, residents have to report in their tax returns, their foreign assets and income earned from such assets. So, it is beneficial to be categorised as an NR/NOR rather than as a resident under Indian tax laws.

The Budget proposals can make it harder for some persons to be categorised as NRs/NORs.

The Budget Memorandum says that liberal residency norms have resulted in instances of tax evasion. It says that individuals who are actually carrying out substantial economic activities from India, manage their period of stay in India so as to remain a non-resident in perpetuity and not be required to declare their global income in India.

To curb this, the Budget has sought to change the residency norms.

That said, a close reading of the proposed changes suggests that they do not impact everyone; in some cases, the rules, in fact, seem to have been relaxed a bit.

To explain why, we decode the complex provisions regarding residency status in the Income Tax Act, the proposed changes in Budget 2020 and their implications.


Residency status
As it stands

A comma, it is said, can change everything. In tax legalese, the words ‘and’ & ‘or’ can also have such game-changing power. Section 6 of the I-T Act lays down the rules to determine residency status in India. A person who is not a resident in India in a financial year becomes an NR.

An individual is considered ‘resident’ in India in a financial year, if she satisfies either of the following two basic conditions. The first condition is that she stays in India for at least 182 days (about six months) in a financial year. The second condition is that she stays in India for at least 60 days (about two months) in a financial year and for at least a total of 365 days in the four years preceding the financial year.

Here’s an example. Say, during FY20 (that is, between April 1, 2019, and March 31, 2020), Arya, an Indian citizen, left India for the first time on August 1, 2019, to visit her relatives abroad, and plans to return only in April 2020.

So, Arya is in India for 123 days in FY20 (from April 1, 2019, to August 1, 2019). She will be considered a resident in India for FY20.

That’s because she meets the second basic condition — she has stayed in India for at least 60 days in FY20, and for at least 365 days during the preceding four years (during FY16 to FY19). It does not matter that she did not meet the first basic condition of staying at least 182 days in India in FY20.

Now, if you thought that was complicated, wait, there’s more.

In the above second basic condition, the period of stay in India is relaxed from ‘at least 60 days in the financial year’ to ‘at least 182 days in the financial year’ under two circumstances. One, when an Indian citizen leaves the country for employment outside India or as a member of the crew of an Indian ship. Two, when an Indian citizen or a person of Indian origin (PIO) comes on a visit to India. (A PIO is essentially a person with Indian roots).

The benefit of this relaxation is that such persons become ‘residents’ only if they stay in India for a longer period (at least 182 days instead of at least 60 days) in the financial year.

For instance, in the above example, if Arya left India for taking up employment abroad on August 1, 2019, she will not be considered a resident in India for FY20. That’s because her stay in India (123 days) is less than 182 days in the year. So, she is an NR in FY20.

Let’s consider another example of Salman, a PIO settled in Australia, who visits India for five months (about 150 days) in every financial year to look after his family. In FY20, too, he visited for five months. Despite his total stay (about 600 days) in India during the four preceding financial years — FY16 to FY19 — being more than 365 days, Salman will still not be considered a resident since he stayed for less than 182 days in FY20. So, he is an NR in FY20.

What’s changed?

Budget 2020 has proposed a tightening of the second basic condition for an Indian citizen or PIO visiting India. The Budget has proposed that for this category of persons, the rule in the second basic condition of >=182 days limit in India in a year  to qualify as residents be reduced to >=120 days.

What this means?

Note that the first basic condition (>=182 days in India in a year) to qualify as a resident has not changed.

But from FY21, as per the changed second basic condition, an Indian citizen or PIO visiting India will be considered a resident if:

a) She stays in India for at least 120 days (about four months), as against the current time limit of at least 182 days (about six months), and

b.) Her stay in India in the preceding four financial years is at least 365 days.

Thus, Salman in the above example, will be considered a resident from FY21 onwards if he continues to visit India for five months every year, like in the earlier years. That’s because he would have stayed in India for at least 120 days in the financial year, and also at least 365 days in the preceding four financial years. If Salman does not want to be categorised as resident, he will have to restrict his stay in India to less than 120 days (about four months) instead of the current limit of less than 182 days (about six months).

Note that the proposed change in the Budget does not impact Arya in both the examples given above. That’s because the Budget provision is applicable only to Indian citizens or PIOs visiting India, and not to those leaving India for any purpose including vacation or employment.

In effect, the change will impact one category of persons and not everyone.

Not Ordinarily Resident (NOR)
As it stands

Thank God, and the taxman, for small mercies. Once a person is categorised as a resident, there is still some leeway given to her to escape the wide tax net — that is, offering only Indian income (and not all global income) to tax. This benefit is available if a person qualifies as a Not Ordinarily Resident (NOR). If she doesn’t qualify as an NOR, the resident becomes resident-and-ordinarily resident (ROR) who is subject to tax on her entire income, Indian and global.

An individual is considered an NOR in a financial year, if she satisfies either of the following two conditions. One, if she is a non-resident in India in nine out of the 10 previous years preceding that year. Two, if she has been in India for a maximum of 729 days during the seven years preceding that financial year.

Say, Reema, employed outside India for the past many years, visits her family in India every year for short visits of about 30 days. But in FY20, she stayed in India for almost seven months (nearly 210 days) due to an emergency. As per the basic conditions for the residency test, Reema is a ‘resident’ in FY20 as she stayed for at least 182 days in India in the year.

But Reema can still be NOR if she a) has been a non-resident in nine out the preceding 10 years — during FY10 to FY19,or b) has stayed in India for less than 730 days in the preceding seven years — during FY13 to FY19.

Even if she is a non-resident in only eight out of the preceding 10 years and thus does not satisfy the first condition, she can still be an NOR if she meets the second condition of being in India for less than 730 days in the preceding seven years. Given that Reema has earlier been visiting for only about 30 days in a year (so, about 210 days in the seven preceding years), she would meet the second condition and qualify as an NOR.

What’s changed?

Instead of the above two conditions for a resident to qualify as an NOR, the Budget proposes only one condition. So, from April 2020, a person will become an NOR if she has been a non-resident in India in seven out of the previous 10 years preceding that year.

What this means?

The Budget Memorandum says that the two conditions currently for an individual to be an NOR have been the subject matter of disputes and amendments. So, the Budget has proposed to replace them with a single condition.

The shorter time period (seven years instead of nine years as NR) to qualify as an NOR could benefit foreign expatriates coming to India for employment, and also Indian citizens returning to India permanently. But the removal of the 729-day condition takes away a useful flexibility.

In Reema’s example above, if she stays in India in FY21 for a period long enough to make her a resident, she can still qualify as an NOR if she has been an NR in seven out of the preceding 10 years (FY14 to FY20).

Stateless persons
As it stands

Currently, the residential status of an individual in India is determined only on the basis of the period of stay in India. But the Centre is worried about avoidance of tax by ‘stateless persons’ — those who do not qualify as residents or domiciled in any country/tax jurisdiction. The Budget Memorandum says: “It is entirely possible for an individual to arrange his affairs in such a fashion that he is not liable to tax in any country or jurisdiction during a year. This arrangement is typically employed by high net worth individuals (HNWIs) to avoid paying taxes to any country/jurisdiction on income they earn.

“The current rules governing tax residence make it possible for HNWIs and other individuals, who may be Indian citizens, to not be liable for tax anywhere in the world. Such a circumstance is certainly not desirable.”

So, the Budget has provisions for bringing into the tax net, incomes of such Indian citizen ‘stateless persons’.

What’s changed?

The Budget has proposed that an Indian citizen who is not liable to tax in any other country or territory shall be deemed to be a resident in India.

What this means?

The implication of this key change is that such Indian citizens will be deemed residents in India and liable to pay tax in India.

But this change could also have had an unintended consequence of bringing into the Indian tax net the incomes earned abroad by bona fide NRI workers in countries that don’t levy income tax.

For instance, it could impact NRIs staying in countries such as the UAE that do not impose income tax on individuals under local tax laws. This had raised worries among many NRIs who work in such countries.

Thankfully, the Finance Ministry quickly clarified that the new provision is not intended to include in the tax net Indian citizens who are bona fide workers in other countries.

It clarified that in case of an Indian citizen who becomes a deemed resident of India under this proposed provision, income earned outside India by her shall not be taxed in India unless it is derived from an Indian business or profession. In short, bona fide NRIs working in countries that don’t levy income tax need not worry about these incomes being taxed in India. However, we need to wait for the Finance Act to be passed to understand the details of this provision regarding the “income derived from an Indian business or profession”.

Currently, income accrued outside India from a business or profession controlled from India is not taxed for non-residents. This could change from FY21.