Sunday, December 22, 2019
Wednesday, December 18, 2019
കഥ ഖാദറീയം
mathrubhumi.com/books/features/u-a-khader-honored-with-mathrubhumi-literary-award-malayalam-news-1.1209469
ഒരു നദീതീരമാണ് ഓര്മയിലേക്കെത്തുക. കുന്നുകളും വെള്ളവും നനുത്ത അന്തരീക്ഷവുമുള്ള പരിസരം. മരക്കാലുകളില് ഉയര്ന്നുനില്ക്കുന്ന മരപ്പാളികള്കൊണ്ടുള്ള വീട്. മലകള്ക്കിടയില് അവിടെയും ഇവിടെയുമായി പഗോഡകള്. കുഞ്ഞു ചന്തകള്. വ്യാളികളും സിംഹങ്ങളും പാറിപ്പറക്കുന്ന തോരണങ്ങള്, മണിയൊച്ചകള്... അങ്ങനെ
ബര്മയില് ഒരിക്കല്ക്കൂടി.
ബര്മയില് ഒരിക്കല്ക്കൂടി.
ഞാന് ജനിച്ച എന്റെ ബില്ലെനില് ഞാനെത്തി. ബില്ലെന് വലിയ വ്യത്യാസമൊന്നുമില്ല. പഴയ ഇടങ്ങള് തിരിച്ചറിയാന് സാധിക്കുന്നുണ്ട്. ഓര്മച്ചിത്രങ്ങളും നേരില്ക്കാണുന്നവയുമായി സാമ്യമുണ്ട്. പഴയ ചന്ത അങ്ങനെതന്നെയുണ്ട്. ചില തൊങ്ങലുകള് അധികമായി വന്നിട്ടുണ്ടെന്നുമാത്രം. ബര്മയെ യുദ്ധവും പട്ടാളഭരണവും ചവിട്ടിമെതിച്ചെങ്കിലും ഞാന് പിറന്ന നാടിന് വലിയ പോറലൊന്നും ഏറ്റിട്ടില്ല.
ബര്മയിലേക്ക് പോവുമ്പോള് ഞാന് കൈയില് ഒരു ഫോട്ടോ കരുതിയിരുന്നു, പണ്ട് അച്ഛനെടുത്തതാണ്, കോഴിക്കോട്ടെ ബോംബെ സ്റ്റുഡിയോയില്വെച്ച്. പലരോടും ചോദിച്ചു, ഈ ഫോട്ടോയിലുള്ളവരെ അറിയാമോ? ആരും തിരിച്ചറിയുന്നില്ല. ഒരാള് പറഞ്ഞു; പത്തറുപത് വര്ഷം മുന്പുള്ള ഫോട്ടോയല്ലേ... എണ്പത് വയസ്സുള്ള ആരെയെങ്കിലും കാണിച്ചാല് മാത്രമേ തിരിച്ചറിയാന് സാധിക്കുകയുള്ളൂ.
അങ്ങനെ ഒരു വയസ്സന്റെ അടുത്തെത്തി. തൊകിയാങ്. ജനിച്ചതുമുതല് ഇവിടെത്തന്നെയാണ്. അദ്ദേഹം ഫോട്ടോ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. തൊകിയാങ്ങിന്റെ ഓര്മയില് ബര്മക്കാരിക്ക് രണ്ടുമക്കളുണ്ട്. യുദ്ധകാലത്ത് പലരും പലായനം ചെയ്തപ്പോള് ബര്മക്കാരിയുടെ രണ്ടുമക്കളും പോയി എന്ന് അദ്ദേഹം ഓര്മിച്ചെടുത്തു. ഞങ്ങളുടെകൂടെ ബര്മയില് സഹായത്തിന് ഒരു തമിഴന് നിന്നിരുന്നു. അയാളെയായിരിക്കും രണ്ടാമനായി തൊകിയാങ് കണക്കാക്കുന്നത്. ആ തിരിച്ചറിവിന് ഒരു സുഖമുണ്ടായിരുന്നു. പറഞ്ഞറിയിക്കാന് പറ്റാത്ത ഒരു നനുത്തസുഖം...
കൊയിലാണ്ടിക്കാരനായ ബാപ്പ, മൊയ്തീന്കുട്ടി ഹാജിയുടെ കൈവിരലില് തൂങ്ങി ഏഴാം വയസ്സില് ബര്മവിട്ട് മലയാളത്തിന്റെ മണ്ണിലേക്ക് ചേക്കേറിയ ഖാദര്, പതിറ്റാണ്ടുകള്ക്കുശേഷം ഉമ്മയുടെ നാട് സന്ദര്ശിച്ച് തിരിച്ചെത്തിയപ്പോള് ഇങ്ങനെയൊരു കുറിപ്പെഴുതി. അതു വായിക്കുമ്പോള് നമ്മള് വിസ്മയംകൂറാതിരിക്കുന്നതെങ്ങനെ? ആ ബര്മക്കാരന് പയ്യന് മലയാളമണ്ണിന്റെ രുചിയും മണവും ആവോളം നുകര്ന്ന് കഥകളും നോവലുകളും എഴുതി, മലയാള സാഹിത്യത്തില് തന്റേതു മാത്രമായ ഒരിടംനേടി. പരദേവതയെയും നാഗദൈവങ്ങളെയും ആവാഹിക്കുന്ന തട്ടാന് ഇട്ട്യേമ്പിയും കൊല്ലിനും കൊലയ്ക്കും അധികാരിയായ കുഞ്ഞിക്കേളപ്പക്കുറുപ്പും വടകര ചന്തയില് ചൂടിവിറ്റുനടന്ന തന്റേടിയായ സുന്ദരിക്കോത ജാനകിയും കുറുപ്പിന്റെ കാര്യസ്ഥന് മണമല് ഹൈദറും അക്ഷരങ്ങളില്നിന്ന് മജ്ജയും മാംസവും നേടി മുന്നില് വന്നുനിന്ന് മോഹിപ്പിക്കുകയും ഭയപ്പെടുത്തുകയും ചിരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
രണ്ടാം ലോകയുദ്ധം അധികമാരുമറിയാത്ത ഒരു സുകൃതം മലയാളിക്ക് ചെയ്തു. അങ്ങുദൂരെ ബര്മയില്നിന്ന് യുദ്ധം ഭയന്ന് ജന്മനാട്ടിലേക്ക്മടങ്ങിയ ആളുകള്ക്കിടയില്, പിതാവിന്റെ കൈയില്ത്തൂങ്ങി കാതങ്ങള് താണ്ടിനടന്ന ഒരു ചെറിയ ബര്മീസ് ബാലനുമുണ്ടായിരുന്നു. ബര്മക്കാരിയായ മാതാവിന്റെ മരണ ത്തോടെ, മാതൃഭാഷയും മാതൃദേശവും ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടിവന്ന ആ കുട്ടി ഇങ്ങേയറ്റത്ത് കേരളത്തില് വന്ന് ഈ ഭാഷയുടെ അഭിമാനമായ ചരിത്രം, ലോകസാഹിത്യചരിത്രത്തില്ത്തന്നെ അനന്യമായ ഒരു സംഭവമായി.
ഇന്ന് ഗള്ഫ് നാടുകളിലേക്ക് മലയാളി ചേക്കേറുന്നപോലെ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപാദത്തില് തലശ്ശേരിയിലും വടകരയിലും കൊയിലാണ്ടിയിലുംനിന്ന് മാപ്പിളമാര് കച്ചവടത്തിനായി ബര്മയിലേക്കും സിങ്കപ്പൂരിലേക്കും പോയിരുന്നു. അങ്ങനെ പുറപ്പെട്ടുപോയവരില് ഒരാളായിരുന്നു കൊയിലാണ്ടിക്കാരന് മൊയ്തീന്കുട്ടി ഹാജി. മദിരാശിയില്നിന്ന് കപ്പല്കയറി ബര്മയിലെ റങ്കൂണിലെത്തിയവര് മിക്കവരും ആ നഗരത്തില്ത്തന്നെ താവളമുറപ്പിച്ചപ്പോള് മൊയ്തീന്കൂട്ടി അവിടെനിന്ന് ഏറെ ഉള്ളിലേക്കുപോയി, ചൈനീസ് അതിര്ത്തിയിലുള്ള ബിലെന് എന്ന ഗ്രാമത്തില്ച്ചെന്ന് കച്ചവടം തുടങ്ങി.
ക്വയ്തോണ് നദിയുടെ തീരത്ത് വഴിക്കച്ചവടം നടത്തുന്നവര് മിക്കവരും തിബത്തന് പെണ്ണുങ്ങളായിരുന്നു. അതില് സുന്ദരിയായ ഒരുവള്, മാമെദിയുമായി മൊയ്തീന്കുട്ടി അടുപ്പമായി. വിവാഹം കഴിച്ചു. ആ ദാമ്പത്യത്തിന് പക്ഷേ, അല്പ്പായുസ്സായിരുന്നു. ഒരു മകന് ജന്മംനല്കിയശേഷം മാമെദി അന്ത്യശ്വാസം വലിച്ചു. അമ്മയില്ലാത്ത കുഞ്ഞിനെ 'പുയ്യം വിടുംവരെ' പോറ്റിവളര്ത്തിയത് മാമെദിയുടെ അനിയത്തിയായിരുന്നു. മഴക്കാലത്ത് നദി കരകവിഞ്ഞൊഴുകും. വെള്ളത്തില് മുങ്ങിപ്പോവാതിരിക്കാന് നിലത്തുനാട്ടിയ മരക്കാലുകള്ക്ക് മുകളിലായിരുന്നു അവരുടെയെല്ലാം വീടുകള്. ഒരുദിവസം മൊയ്തീന്കുട്ടി കടയിലേക്കുപോയ സമയത്ത് വീട്ടില് ഒറ്റയ്ക്കായിരുന്ന അഞ്ചു വയസ്സുകാരന് ഖാദര് വെള്ളത്തിലേക്ക് വഴുതിവീണു. അടുത്ത വീട്ടില് താമസിച്ചിരുന്ന ചൈനക്കാരനാണ് അന്ന് അവനെ വെള്ളത്തില്നിന്ന് മുങ്ങിയെടുത്തത്. മൊയ്തീന്കുട്ടിയുടെ അശ്രദ്ധകാരണമാണ് കുഞ്ഞ് വെള്ളത്തില് വീണതെന്നായി അമ്മവീട്ടുകാരുടെ പക്ഷം. അവന്റെ സംരക്ഷണച്ചുമതലയെച്ചൊല്ലി ചെറിയ തര്ക്കം ഉടലെടുത്തു. മകനെ തനിക്കു നഷ്ടമാവുമെന്ന് ഭയന്ന മൊയ്തീന്കുട്ടി അവനെ നാട്ടിലേക്ക് കൊണ്ടുപോവാന് ആഗ്രഹിച്ചു.
ആ സമയത്തുതന്നെയായിരുന്നു രണ്ടാം ലോകയുദ്ധം ആരംഭിച്ചത്. ബര്മയില് ജപ്പാന്റെ പോര്വിമാനങ്ങള് ബോംബിങ് തുടങ്ങി. ആക്രമണത്തില്നിന്ന് രക്ഷനേടാന് ഇന്ത്യയിലേക്ക് അഭയാര്ഥികള് പ്രവഹിച്ചു. മകനേയുമെടുത്ത് മൊയ്തീന്കുട്ടിയും അവര്ക്കൊപ്പംകൂടി. അരാക്കന് മലനിരകളിലൂടെ, കാട്ടുവഴികളിലൂടെ നടന്ന് ചിറ്റഗോങ്ങിലെ അഭയാര്ഥിക്യാമ്പിലെത്തി. ബര്മക്കാരന് കുട്ടിയെ അവിടെ ഉപേക്ഷിക്കാനായിരുന്നു കൂടെയുണ്ടായിരുന്നവര് ഉപദേശിച്ചത്. പക്ഷേ, മൊയ്തീന്കുട്ടി മകനെ നെഞ്ചോട് ചേര്ത്തുപിടിച്ചു. കല്ക്കത്തയിലേക്കും അവിടെനിന്ന് തീവണ്ടിയില് നാട്ടിലേക്കും എത്തി. മഞ്ഞമുഖവും പരന്ന മൂക്കുമുള്ള കുട്ടിയെക്കണ്ട് പലരുടെയും നെറ്റിചുളിഞ്ഞു. എന്നാല്, മൊയ്തീന്കുട്ടിയുടെ ഉമ്മ പാത്തുമ്മ അവനെ വാരിയെടുത്തു. ''ഇവന് എന്റെ മോനാ, ഞാന് പോറ്റിക്കോളാം'' അവര് പറഞ്ഞു.
മൊയ്തീന്കുട്ടി പിന്നെയും ബര്മയിലേക്ക് പോയെങ്കിലും കുഞ്ഞുഖാദറിനെ കൊണ്ടുപോയില്ല. അവന് കൊയിലാണ്ടിയില്ത്തന്നെ വളര്ന്നു. മലയാളം അറിയാത്ത ഖാദറിന് കൊക്കോയി (ബാപ്പയുടെ മരുമകന് അബ്ദുറഹ്മാന്) തുണയായി. മൊയ്തീന്കുട്ടിക്കൊപ്പം കുറച്ചുകാലം ബര്മയിലുണ്ടായിരുന്ന കൊക്കോയിയായിരുന്നു കുഞ്ഞുഖാദറിന്റെ ദ്വിഭാഷി. ഏഴാം വയസ്സില് കൊയിലാ ണ്ടി മാപ്പിള എലിമെന്ററി സ്കൂളില് ചേര്ന്നശേഷം അവിടത്തെ അധ്യാപകന് ഗോപാലന് മാസ്റ്ററാണ് മലയാളം പഠിപ്പിച്ചത്. നാലാം ക്ലാസില് പഠിക്കുമ്പോള് ഉമ്മാമ്മ മരിച്ചു. പിന്നെ ഖാദറിന്റെ സംരക്ഷണച്ചുമതല ബാപ്പയുടെ രണ്ടാം ഭാര്യ ഏറ്റെടുത്തു. കൊയിലാണ്ടിക്കാരി തന്നെയായ എളാമ്മയുടെ അമേത്ത് എന്ന വീട്ടില് ഖാദര് താമസമായി. അമേത്ത് വീട്ടില് ഖാദര് താമസിച്ചിരുന്ന ചായ്പിന് അപ്പുറമായിരുന്നു തട്ടാന് ഇട്ട്യേമ്പിയുടെ സര്പ്പക്കാവ്. ജനല് തുറന്നിട്ട് അവന് അങ്ങോട്ടേക്ക് നോക്കിയിരുന്ന് ഏകാന്തമായ ബാല്യം കഴിച്ചു. ഇട്ട്യേമ്പിയെയും സര്പ്പക്കാവിനെയും കുറിച്ച് കേട്ട കഥകള് കുഞ്ഞുഖാദറിന്റെ മനസ്സില് കഥയുടെ ബീജങ്ങള് ആവാഹിച്ചുനിറച്ചു. പില്ക്കാലത്ത് തൃക്കോട്ടൂര് പെരുമയും പന്തലായനി കഥകളുമായി അത് പടര്ന്നുപന്തലിച്ചു.
എളാമ്മയുടെ വീട്ടില് അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഏകാന്തതയും അനാഥത്വവും അവനിലെ എഴുത്തുകാരനെ ഉണര്ത്തി. മറ്റുകുട്ടികള് മാതാപിതാക്കള്ക്കൊപ്പം ഉല്ലാസത്തോടെ കഴിയുമ്പോള് ഉറ്റകൂട്ടുകാര് പോലുമില്ലാത്ത ബര്മക്കാരന് പയ്യന് വിഷാദിയായി. തന്നെ ഒറ്റയ്ക്കാക്കി ബര്മയിലേക്കുപോയ ബാപ്പയെ അവന് പ്രാകി.
ഒറ്റപ്പെടലിന്റെ വേദനയുമായി കഴിയുന്ന ഒരു ദിവസമാണ് അവനുമുന്നില് സാഹിബ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. അവന്റെ കാര്യങ്ങള് ചോദിച്ചറിഞ്ഞ ആ വലിയ മനുഷ്യന് ഒരു പുസ്തകം അവനുനേരെ നീട്ടി. ഒറ്റദിവസംകൊണ്ടുതന്നെ ആ കഥാപുസ്തകം അവന് വായിച്ചുതീര്ത്തു. അതിലെ നായകന് മജീദിന്റെ ദുരന്തമോര്ത്ത് ഏറെനേരം കരഞ്ഞു. സാഹിത്യത്തിന്റെയും എഴുത്തിന്റെയും ലോകത്തേക്ക് അവന് വലിച്ചടുപ്പിക്കപ്പെട്ടത് ആ സംഭവത്തോടെയായിരുന്നു. ആ പുസ്തകം മലയാള സാഹിത്യത്തിന്റെ സുല്ത്താന് വൈക്കം മുഹമ്മദ് ബഷീറിന്റെ ബാല്യകാലസഖിയും പുസ്തകം അവന് സമ്മാനിച്ച സാഹിബ് പില്ക്കാലത്ത് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രിയായ സി.എച്ച്. മുഹമ്മദ് കോയയുമായിരുന്നു. അമേത്ത് വിടിന് അയല്പ്പക്കത്തുള്ള ബംഗ്ലാവില് താമസിച്ചിരുന്നവരുടെ ബന്ധുവായിരുന്ന സി.എച്ച്. അവിടെ ഒരു കല്യാണം കൂടാനെത്തിയതായിരുന്നു.
''മഹാനായൊരു മനുഷ്യന് ശ്രേഷ്ഠമായൊരു കൃതിയുമായി അന്ന് എന്റെമുന്നില് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടുവെന്നത് ഇന്ന് ആലോചിച്ചുനോക്കുമ്പോള് അദ്ഭുതം തോന്നുന്നു. എന്റെ ജാതകം തിരുത്തിക്കുറിച്ച മഹാസംഭവമായിരുന്നു അത്'' വര്ഷങ്ങള് ഏറെക്കഴിഞ്ഞിട്ടും ചോര്ന്നുപോവാത്ത വിസ്മയത്തോടെയാണ് തൃക്കോട്ടൂരിന്റെ ചരിത്രകാരന് അതിനെക്കുറിച്ച് ഓര്ക്കുന്നത്.
പുസ്തകങ്ങളോടും സാഹിത്യത്തോടുമുള്ള പയ്യന്റെ ഇഷ്ടം തിരിച്ചറിഞ്ഞ സി.എച്ച്. തന്നെ അവനെ കൊയിലാണ്ടിയിലെ സര് സയിദ് അഹമ്മദ് ഖാന് വായനശാലയില് ചേര്ത്തു. വായനയുടെ വിശാലമായ ലോകത്തേക്കുള്ള വാതിലായിരുന്നു അത്. എട്ടാം ക്ലാസില് പഠിക്കുമ്പോള് എഴുതിയ ആദ്യകഥ 'വിവാഹസമ്മാനം' സി.എച്ചിനെ തന്നെയാണ് അവന് ഏല്പ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹം അത് എഡിറ്റുചെയ്ത്, ഒരു വാരികയുടെ ബാലപംക്തിയില് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. യു.എ. ഖാദര് എന്ന മഹാനായ മലയാളം എഴുത്തുകാരന് അവിടെ തുടങ്ങി.
തിക്കോടിയിലെ തൃക്കോട്ടൂരില് ബാപ്പയുടെ മരുമകളുടെ വീടുണ്ട്. ഇടയ്ക്ക് അവിടെപ്പോയി ഖാദര് ദിവസങ്ങളോളം താമസിക്കും. ആ നാടിന്റെ വിശുദ്ധിയും നിഷ്കളങ്കരായ മനുഷ്യരും എഴുത്തുകാരന്റെ മനസ്സില് വേരൂന്നി. അങ്ങനെ തൃക്കോട്ടൂരിന്റെ പെരുമ മലയാള സാഹിത്യത്തിലേക്ക് ചേക്കേറി.
കഥാസമാഹാരങ്ങളും നോവലുകളും ലേഖനങ്ങളുമായി അമ്പതിലധികം ഗ്രന്ഥങ്ങള് ഖാദര് മലയാളത്തിന് സമ്മാനിച്ചു. കേന്ദ്രസാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെയും കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെയും അവാര്ഡുകള് ഉള്പ്പെടെ ഒട്ടേറെ പുരസ്കാരങ്ങള് നേടി. ഹൈസ്കൂള് പഠനത്തിനുശേഷം മദ്രാസില്ച്ചെന്ന് കോളേജ് ഓഫ് ആര്ട്സില്നിന്ന് ചിത്രകല പഠിച്ച ഖാദറിന് വരയും എളുപ്പം വഴങ്ങും. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പെയ്ന്റിങ്ങുകളിലും തൃക്കോട്ടൂര് പെരുമ തുളുമ്പിനില്ക്കുന്നു. തെയ്യവും തിറയും നനഞ്ഞ മണ്ണും നാടുമാണ് കാന്വാസിലും പുനര്ജനിച്ചത്.
തൃക്കോട്ടൂരിലെ ബന്ധുവീട്ടിലെ കുട്ടി ഫാത്തിമയെ ആണ് ഖാദര് 23ാം വയസ്സില് ജീവിതപങ്കാളിയാക്കിയത്. അഞ്ചുമക്കള് ഫിറോസ്, കബീര്, അദീപ്, സറീന, സുലേഖ. നിലമ്പൂരിലെ മരക്കമ്പനിയില് കണക്കെഴുത്തുകാരന്, സര്ക്കാര് ആസ്പത്രികളിലെ ഗുമസ്തന്, ആകാശവാണിയിലെ തിരക്കഥയെഴുത്തുകാരന്, പത്രപ്രവര്ത്തകന്... അങ്ങനെ പല വേഷങ്ങള് കെട്ടിയാടിയപ്പോഴും തന്നെ ദത്തെടുത്ത നാടിന്റെ തനിമയും ഗ്രാമീണമായ വിശുദ്ധിയും എഴുത്തുകാരന് ഹൃദയത്തില് സൂക്ഷിച്ചു. മലയാളത്തിന്റെ മണ്ണില് പിറന്നിട്ടും മനസ്സുകൊണ്ട് മെട്രോ നഗരങ്ങളില് ജീവിക്കുകയും അവിടത്തെ കാഴ്ചകള് മാത്രം കാണുകയും എഴുതുകയും ചെയ്ത പുതിയ തലമുറയ്ക്കുമുന്നില് ഒരു ഓര്മപ്പെടുത്തലെന്നപോലെ ഖാദറിന്റെ പെരുമയുറ്റ സൃഷ്ടികള് തലയുയര്ത്തിനില്ക്കുന്നു.
( 2016 ജൂലായ് 17ന് മാതൃഭൂമി വാരാന്തപ്പതിപ്പില് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനത്തിന്റെ പുനപ്രസിദ്ധീകരണം)
Content Highlights: U. A. Khader honored with Mathrubhumi Literary Award
തൃക്കോട്ടൂരെ ബര്മാക്കാരന്
ഒരു നദീതീരമാണ് ഓര്മ്മയിലേക്കെത്തുക. കുന്നുകളും വെള്ളവും നനുത്ത അന്തരീക്ഷവുമുള്ള പരിസരം. മരക്കാലുകളില് ഉയര്ന്നു നില്ക്കുന്ന മരപ്പാളികള് കൊണ്ടുള്ള വീട്. മലകള്ക്കിടയില് അവിടെയും ഇവിടെയുമായി പഗോഡകള്. കുഞ്ഞു ചന്തകള്. വ്യാളികളും സിംഹങ്ങളും പാറിപ്പറക്കുന്ന തോരണങ്ങള്, മണിയൊച്ചകള്... അങ്ങനെ ബര്മ്മയില് ഒരിക്കല് കൂടി . ഞാന് ജനിച്ച എന്റെ ബില്ലെനില് ഞാനെത്തി. ബില്ലെന് വലിയ വ്യത്യാസമൊന്നുമില്ല. പഴയ ഇടങ്ങള് തിരിച്ചറിയാന് സാധിക്കുന്നുണ്ട്. ഓര്മചിത്രങ്ങളും നേരില് കാണുന്നവയുമായി സാമ്യമുണ്ട്. പഴയ ചന്ത അങ്ങനെതന്നെയുണ്ട്. ചില തൊങ്ങലുകള് അധികമായി വന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് മാത്രം. ബര്മയെ യുദ്ധവും പട്ടാളഭരണവും ചവിട്ടിമെതിച്ചെങ്കിലും ഞാന് പിറന്ന നാടിന് വലിയ പോറലൊന്നും ഏറ്റിട്ടില്ല.
ബര്മയിലേക്ക് പോവുമ്പോള് ഞാന് കൈയ്യില് ഒരു ഫോട്ടോ കരുതിയിരുന്നു, പണ്ട് അച്ഛനെടുത്തതാണ്, കോഴിക്കോടെ ബോംബെ സ്റുഡിയോയില് വെച്ച്. പലരോടും ചോദിച്ചു, ഈ ഫോട്ടോയിലുള്ളവരെ അറിയാമോ? ആരും തിരിച്ചറിയുന്നില്ല. ഒരാള് പറഞ്ഞു; പത്തറുപത് വര്ഷം മുന്പുള്ള ഫോട്ടോയല്ലേ..എണ്പത് വയസുള്ള ആരെയെങ്കിലും കാണിച്ചാല് മാത്രമേ തിരിച്ചറിയാന് സാധിക്കുകയുള്ളു. അങ്ങനെ ഒരു വയസന്റെ അടുത്തെത്തി. തൊകിയാംഗ്. ജനിച്ചതുമുതല് ഇവിടെ തന്നെയാണ്. അദ്ദേഹം ഫോട്ടോ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. തൊകിയാംഗിന്റെ ഓര്മയില് ബര്മാകാരിക്ക് രണ്ട് മക്കളുണ്ട്. യുദ്ധകാലത്ത് പലരും പാലായനം ചെയ്തപ്പോള് ബര്മാക്കാരിയുടെ രണ്ട് മക്കളും പോയി എന്ന് അദ്ദേഹം ഓര്മിച്ചെടുത്തു. ഞങ്ങളുടെ കൂടെ ബര്മയില് സഹായത്തിന് ഒരു തമിഴന് നിന്നിരുന്നു. അയാളെയായിരിക്കും രണ്ടാമനായി തൊകിയാംഗ് കണക്കാക്കുന്നത്. ആ തിരിച്ചറിവിന് ഒരു സുഖമുണ്ടായിരുന്നു. പറഞ്ഞറിയിക്കാന് പറ്റാത്ത ഒരു നനുത്ത സുഖം...
കൊയിലാണ്ടിക്കാരനായ ബാപ്പ മൊയ്തീന് കുട്ടി ഹാജിയുടെ കൈവിരലില് തൂങ്ങി ഏഴാം വയസ്സില് ബര്മ്മ വിട്ട് മലയാളത്തിന്റെ മണ്ണിലേക്ക് ചേക്കേറിയ ഖാദര്, പതിറ്റാണ്ടുകള്ക്ക് ശേഷം ഉമ്മയുടെ നാട് സന്ദര്ശിച്ച് തിരിച്ചെത്തിയപ്പോള് ഇങ്ങനെയൊരു കുറിപ്പെഴുതി . അതു വായിക്കുമ്പോള് നമ്മള് വിസ്മയം കൂറാതിരിക്കുന്നതെങ്ങനെ? ആ ബര്മ്മക്കാരന് പയ്യന് മലയാള മണ്ണിന്റെ രുചിയും മണവും ആവോളം നുകര്ന്ന് കഥകളും നോവലുകളും എഴുതി, മലയാള സാഹിത്യത്തില് തന്റേത് മാത്രമായ ഒരിടം നേടി. പരദേവതയേയും നാഗ ദൈവങ്ങളേയും ആവാഹിക്കുന്ന തട്ടാന് ഇട്ട്യേമ്പിയും കൊല്ലിനും കൊലയ്ക്കും അധികാരിയായ കുഞ്ഞിക്കേളപ്പ കുറുപ്പും വടകര ചന്തയില് ചൂടിവിറ്റ് നടന്ന തന്റേടിയായ സുന്ദരിക്കോത ജാനകിയും കുറുപ്പിന്റെ കാര്യസ്ഥന് മണമല് ഹൈദറും അക്ഷരങ്ങളില് നിന്ന് മജ്ജയും മാംസവും നേടി മുന്നില് വന്നു നിന്ന് മോഹിപ്പിക്കുകയും ഭയപ്പെടുത്തുകയും ചിരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഒന്പതാം ക്ലാസില് പഠിക്കുമ്പോള് ചന്തയില് ചൂടി വില്ക്കുന്ന പെണ്ണിനെ വായിച്ച കൂട്ടുകാരന് പറഞ്ഞതാണ് യു എ ഖാദര് എന്ന വിശ്രുത സാഹിത്യകാരന് മുന്നില് നില്ക്കുമ്പോള് ഓര്മ്മയില് വന്നത്. ' ഓള ഓര്ത്തിട്ട് ഇന്നലെ രാത്രി എനിക്കുറക്കം വന്നില്ലെടാ...' അത്രയ്ക്ക് തീവ്രമായിരുന്നു അന്നത്തെ പതിനാലുകാരന്റെ അനുഭവം.
ഇന്ന് ഗള്ഫ് നാടുകളിലേക്ക് മലയാളി ചേക്കേറുന്ന പോലെ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപാദത്തില് തലശ്ശേരിയിലും വടകരയിലും കൊയിലാണ്ടിയിലും നിന്ന് മാപ്പിളമാര് കച്ചവടത്തിനായി ബര്മ്മയിലേക്കും സിങ്കപ്പൂരിലേക്കും പോയിരുന്നു. അങ്ങനെ പുറപ്പെട്ടു പോയവരില് ഒരാളായിരുന്നു കൊയിലാണ്ടിക്കാരന് മൊയ്തീന് കുട്ടി ഹാജി. മദിരാശിയില് നിന്ന് കപ്പല് കയറി റങ്കൂണിലെത്തിയവര് മിക്കവരും ആ നഗരത്തില് തന്നെ താവളമുറപ്പിച്ചപ്പോള് മൊയ്തീന് കൂട്ടി അവിടെ നിന്നും ഏറെ ഉള്ളിലേക്ക് പോയി, ചൈനീസ് അതിര്ത്തിയിലുള്ള ബിലെന് എന്ന ഗ്രാമത്തില് ചെന്ന് കച്ചവടം തുടങ്ങി. ക്വയ്തോണ് നദിയുടെ തീരത്ത് വഴിക്കച്ചവടം നടത്തുന്നവര് മിക്കവരും തിബത്തന് പെണ്ണുങ്ങളായിരുന്നു. അതില് സുന്ദരിയായ ഒരുവള്, മാമെദിയുമായി മൊയ്തീന് കുട്ടി അടുപ്പമായി. വിവാഹം കഴിച്ചു. ആ ദാമ്പത്യത്തിന് പക്ഷെ, അല്പ്പായുസ്സായിരുന്നു. ഒരു മകന് ജന്മം നല്കിയ ശേഷം മാമെദി അന്ത്യശ്വാസം വലിച്ചു. അമ്മയില്ലാത്ത കുഞ്ഞിനെ പുയ്യം വിടുംവരെ പോറ്റി വളര്ത്തിയത് മാമെദിയുടെ അനിയത്തിയായിരുന്നു. മഴക്കാലത്ത് നദി കരകവിഞ്ഞൊഴുകും. വെള്ളത്തില് മുങ്ങിപ്പോവാതിരിക്കാന് നിലത്ത് നാട്ടിയ മരക്കാലുകള്ക്ക് മുകളിലായിരുന്നു അവരുടെയെല്ലാം വീടുകള്.
ഒരു ദിവസം മൊയ്തീന് കുട്ടി കടയിലേക്ക് പോയ സമയത്ത് വീട്ടില് ഒറ്റയക്കായിരുന്ന അഞ്ചു വയസ്സുകാരന് ഖാദര് വെള്ളത്തിലേക്ക് വഴുതി വീണു. അടുത്ത വീട്ടില് താമസിച്ചിരുന്ന ചൈനക്കാരനാണ് അന്ന് അവനെ വെള്ളത്തില് നിന്ന് മുങ്ങിയെടുത്തത്. മൊയ്തീന് കുട്ടിയുടെ അശ്രദ്ധ കാരണമാണ് കുഞ്ഞ് വെള്ളത്തില് വീണതന്നായി അമ്മവീട്ടുകാരുടെ പക്ഷം. അവന്റെ സംരക്ഷണ ചുമതലയെ ചൊല്ലി ചെറിയ തര്ക്കം ഉടലെടുത്തു. മകനെ തനിക്കു നഷ്ടമാവുമെന്ന് ഭയന്ന മൊയ്തീന് കുട്ടി അവനെ നാട്ടിലേക്ക് കൊണ്ടു പോവാന് ആഗ്രഹിച്ചു. ആ സമയത്ത് തന്നെയായിരുന്നു രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധം ആരംഭിച്ചത് ബര്മ്മയില് ജപ്പാന്റെ പോര് വിമാനങ്ങള് ബോംബിങ് തുടങ്ങി. ആക്രമണത്തില് നിന്ന് രക്ഷനേടാന് ഇന്ത്യയിലേക്ക് അഭയാര്ഥികള് പ്രവഹിച്ചു. മകനേയുമെടുത്ത് മൊയ്തീന് കുട്ടിയും അവര്ക്കൊപ്പം കൂടി. അരാക്കന് മലനിരകളിലൂടെ, കാട്ടുവഴികളിലൂടെ നടന്ന് ചിറ്റഗോങ്ങിലെ അഭയാര്ഥി ക്യാമ്പിലെത്തി. ബര്മ്മക്കാരന് കുട്ടിയെ അവിടെ ഉപേക്ഷിക്കാനായിരുന്നു കൂടെയുണ്ടായിരുന്നവര് ഉപദേശിച്ചത്. പക്ഷെ, മൊയ്തീന് കുട്ടി മകനെ നെഞ്ചോട് ചേര്ത്തു പിടിച്ചു. കല്ക്കത്തയിലേക്കും അവിടെ നിന്ന് തീവണ്ടിയില് നാട്ടിലേക്കും എത്തി. മഞ്ഞ മുഖവും പരന്ന മൂക്കുമുള്ള കുട്ടിയെ കണ്ട് പലരുടേയും നെറ്റി ചുളിഞ്ഞു. എന്നാല് മൊയ്തീന് കുട്ടിയുടെ ഉമ്മ പാത്തുമ്മ അവനെ വാരിയെടുത്തു. ' ഇവന് എന്റെ മോനാ, ഞാന് പോറ്റിക്കോളാം.' -അവര് പറഞ്ഞു.
മൊയ്തീന് കുട്ടി പിന്നെയും ബര്മ്മയിലേക്ക് പോയെങ്കിലും ഖാദറിനെ കൊണ്ടു പോയില്ല. അവന് കൊയിലാണ്ടിയില് വളര്ന്നു. മലയാളം അറിയാത്ത ഖാദറിന് കൊക്കോയി(ബാപ്പയുടെ മരുമകന് അബ്ദു റഹ്മാന്) തുണയായി. മൊയ്തീന് കുട്ടിക്കൊപ്പം കുറച്ചു കാലം ബര്മ്മയിലുണ്ടായിരുന്ന കൊക്കോയിയായിരുന്നു കുഞ്ഞു ഖാദറിന്റെ ദ്വിഭാഷി. ഏഴാം വയസ്സില് കൊയിലാണ്ടി മാപ്പിള എലിമന്ററി സ്കൂളില് ചേര്ന്ന ശേഷം അവിടുത്തെ അധ്യാപകന് ഗോപാലന് മാസ്റ്ററാണ് മലയാളം പഠിപ്പിച്ചത്. നാലാം ക്ലാസില് പഠിക്കുമ്പോള് ഉമ്മാമ്മ മരിച്ചു. പിന്നെ ഖാദറിന്റെ സംരക്ഷണ ചുമതല ബാപ്പയുടെ രണ്ടാം ഭാര്യ ഏറ്റെടുത്തു. കൊയിലാണ്ടിക്കാരി തന്നെയായ എളാമ്മയുടെ അമേത്ത് എന്ന വീട്ടില് ഖാദര് താമസമായി. അമേത്ത് വീട്ടില് ഖാദര് താമസിച്ചിരുന്ന ചായ്പ്പിന് അപ്പുറമായിരുന്നു തട്ടാന് ഇട്ട്യേമ്പിയുടെ സര്പ്പക്കാവ്. ജനല് തുറന്നിട്ട് അങ്ങോട്ടേക്ക് നോക്കിയിരിക്കും. ഇട്ട്യേമ്പിയേയും സര്പ്പക്കാവിനേയും കുറിച്ച് കേട്ട കഥകള് കുഞ്ഞു ഖാദറിന്റെ മനസ്സില് കഥയുടെ ബീജങ്ങള് ആവാഹിച്ചു. പില്ക്കാലത്ത് തൃക്കോട്ടൂര് പെരുമയും പന്തലായനി കഥകളുമായി അത് പടര്ന്നു പന്തലിച്ചു.
ഏളാമ്മയുടെ വീട്ടില് അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഏകാന്തതയും അനാഥത്വവും അവനിലെ എഴുത്തുകാരനെ ഉണര്ത്തി. മറ്റുകുട്ടികള് മാതാ,പിതാക്കള്ക്കൊപ്പം ഉല്ലാസത്തോടെ കഴിയുമ്പോള് ഉറ്റ കൂട്ടുകാര് പോലുമില്ലാത്ത ബര്മ്മക്കാരന് പയ്യന് വിഷാദിയായി. തന്നെ ഒറ്റയ്ക്കാക്കി ബര്മ്മയിലേക്ക് പോയ ബാപ്പയെ പ്രാകി . ഒറ്റപ്പെടലിന്റെ വേദനയുമായി കഴിയുന്ന ഒരു ദിവസമാണ് അവനു മുന്നില് സാഹിബ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. അവന്റെ കാര്യങ്ങള് ചോദിച്ചറിഞ്ഞ ആ വലിയ മനുഷ്യന് ഒരു പുസ്തകം അവനു നേരെ നീട്ടി. ഒറ്റ ദിവസം കൊണ്ട് തന്നെ ആ കഥാ പുസ്തകം അവന് വായിച്ചു തീര്ത്തു. അതിലെ നായകന് മജീദിന്റെ ദുരന്തമോര്ത്ത് ഏറെ നേരം കരഞ്ഞു. സാഹിത്യത്തിന്റേയും എഴുത്തിന്റേയും ലോകത്തേക്ക് അവന് വലിച്ചടുപ്പിക്കപ്പെട്ടത് ആ സംഭവത്തോടെയായിരുന്നു. ആ പുസ്തകം മലയാള സാഹിത്യത്തിന്റെ സുല്ത്താന് വൈക്കം മുഹമദ് ബഷീറിന്റെ ബാല്യകാല സഖിയും പുസ്തകം അവന് സമ്മാനിച്ച സാഹിബ് പില്ക്കാലത്ത് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രിയായ സി എച്ച് മുഹമദ് കോയയുമായിരുന്നു. അമേത്ത് വിടിന് അയല്പ്പക്കതുള്ള ബംഗ്ലാവില് താമസിച്ചിരുന്നവരുടെ ബന്ധുവായിരുന്ന സി എച്ച്് അവിടെ ഒരു കല്യാണം കൂടാനെത്തിയതായിരുന്നു.
'മഹാനായൊരു മനുഷ്യന് ശ്രേഷ്ഠമായൊരു കൃതിയുമായി അന്ന് എന്റെ മുന്നില് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടുവെന്നത് ഇന്ന് ആലോചിച്ചു നോക്കുമ്പോള് അദ്ഭതം തോന്നുന്നു. എന്റെ ജാതകം തിരുത്തിക്കുറിച്ച മഹാ സംഭവമായിരുന്നു അത് ' - വര്ഷങ്ങള് ഏറെക്കഴിഞ്ഞിട്ടും ചോര്ന്നു പോവാത്ത വിസ്മയത്തോടെയാണ് തൃക്കോട്ടുരിന്റെ ചരിത്രകാരന് അതിനെ കുറിച്ച് ഓര്ക്കുന്നത്.
പുസ്തകങ്ങളോടും സാഹിത്യത്തോടുമുള്ള പയ്യന്റെ ഇഷ്ടം തിരിച്ചറിഞ്ഞ സി എച്ച് തന്നെ അവനെ കൊയിലാണ്ടിയിലെ സര് സയിദ് അഹമദ് ഖാന് വായനശാലയില് ചേര്ത്തു. വായനയുടെ വിശാലമായ ലോകത്തേക്കുള്ള വാതിലായിരുന്നു അത്. എട്ടാം ക്ലാസില് പഠിക്കുമ്പോള് എഴുതിയ ആദ്യകഥ 'വിവാഹസമ്മാനം' സി എച്ചിനെ തന്നെയാണ് അവന് ഏല്പ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹം അത് എഡിറ്റ് ചെയ്ത്, ഒരു വാരികയുടെ ബാലപംക്തിയില് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. യു എ ഖാദര് എന്ന എഴുത്തുകാരന്റെ തുടക്കം അതില് നിന്നായിരുന്നു. തിക്കോടിയിലെ തൃക്കോട്ടൂരില് ബാപ്പയുടെ മരുമകളുടെ വീടുണ്ട്. അവിടെ പോയി ഖാദര് ദിവസങ്ങളോളും താമസിച്ചിരുന്നു. ആ നാടിന്റെ വിശുദ്ധിയും നിഷ്ക്കളങ്കരായ മനുഷ്യരും എഴുത്തുകാരന്റെ മനസ്സില് വേരൂന്നി. തൃക്കോട്ടൂരിന്റെ പെരുമ മലയാള സാഹിത്യത്തിലേക്ക് ചേക്കേറി.
കഥാ സമാഹരങ്ങളും നോവലുകളും ലേഖനങ്ങളുമായി അമ്പതിലധികം ഗ്രന്ഥങ്ങള് അദ്ദേഹത്തിന്റേതായുണ്ട്. കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടേയും കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടേയും അവാര്ഡുകള് ഉള്പ്പെടെ ഒട്ടേറെ പുരസ്ക്കാരങ്ങള് ഈ പുസ്തകങ്ങള്ക്ക് ലഭിച്ചു. ഹൈസ്കൂള് പഠനത്തിനു ശേഷം മദ്രാസില് ചെന്ന് കോളേജ് ഓഫ് ആര്ട്സില് നിന്ന് ചിത്രകല പഠിച്ച ഖാദറുടെ പെയ്ന്റിങ്ങുകളിലും തൃക്കോട്ടൂര് പെരുമ തുളുമ്പി നില്ക്കുന്നു. തെയ്യവും തിറയും നനഞ്ഞ മണ്ണും നാടുമാണ് ക്യാന്വാസിലും പുനര്ജനിച്ചത്. തൃക്കോട്ടൂരിലെ ബന്ധുവീട്ടിലെ കുട്ടി ഫാത്തിമയയെ ആണ് ഖാദര് 23-ാം വയസ്സില് ജീവിത പങ്കാളിയാക്കിയത്. അഞ്ചു മക്കള്- ഫിറോസ്, കബീര്, അദീപ്, സറീന, സുലേഖ.
നിലമ്പൂരിലെ മരക്കമ്പനിയില് കണക്കെഴുത്തുകാരന്, സര്ക്കാര് ആശുപത്രികളിലെ ഗുമസ്ഥന്, ആകാശവാണിയിലെ തിരക്കഥയെഴുത്തുകാരന്, പത്രപ്രവര്ത്തകന്.. അങ്ങനെ പല വേഷങ്ങള് കെട്ടിയാടിയപ്പോഴും തന്നെ ദത്തെടുത്ത നാടിന്റെ തനിമയും ഗ്രാമീണമായ വിശുദ്ധിയും എഴുത്തുകാരന് ഹൃദയത്തില് സൂക്ഷിച്ചു. മലയാളത്തിന്റെ മണ്ണില് പിറന്നുവെങ്കിലും മനസ്സു കൊണ്ട് മെട്രോ നഗരങ്ങളില് ജീവിക്കുകയും അവിടുത്തെ കാഴ്ച്ചകള് മാത്രം കാണുകയും ചെയ്ത പുതിയ തലമുറയ്ക്ക് മുന്നില് ഒരു ഓര്മ്മപ്പെടുത്തലെന്ന പോലെ ഖാദറിന്റെ പെരുമയുറ്റ സൃഷ്ടികള് തലയുയര്ത്തി നില്ക്കുന്നു.
Content Highlights: U. A. Khader honored with Mathrubhumi Literary Award
Tuesday, December 10, 2019
http://aswathdamodaran.blogspot.com/2019/11/a-coming-out-party-for-worlds-most.html
In a year full of interesting initial public offerings, many of which I have looked at in this blog, it is fitting that the last IPO I value this year will be the most unique, a company that after its offering is likely to be the most valuable company in the world, the instant it is listed. I am talking about Aramco, the Saudi Arabian oil colossus, which after many false starts, filed a prospectus on November 10 and that document, a behemoth weighing in at 658 pages, has triggered the listing clock.
Aramco: History and Set Up
Aramco’s beginnings trace back to 1933, when Standard Oil of California discovered oil in the desert sands of Saudi Arabia. Shortly thereafter, Texaco and Chevron formed the Arabian American Oil Company (Aramco) to develop oil fields in the country and the company also built the Trans-Arabian pipeline to deliver oil to the Mediterranean Sea. In 1960, the oil producing countries, then primarily concentrated in the Middle East, created OPEC and in the early 1970s, the price of oil rose rapidly, almost quadrupling in 1973. The Saudi Government which had been gradually buying Aramco’s assets, nationalized the company in 1980 and effectively gave it full power over all Saudi reserves and production. The company was renamed Saudi Aramco in 1988.
To understand why Aramco has a shot at becoming the most valuable company in the world, all you have to do is look at its oil reserves. In 2018, it was estimated that Aramco had in excess of 330 billion barrels of oil and gas in its reserves, a quarter of all of the world’s reserves, and almost ten times those of Exxon Mobil, the current leader in market cap, among oil companies. To add to the allure, oil in Saudi Arabia is close to the surface and cheap to extract, making it the most profitable place on oil to own reserves, with production costs low enough to break even at $20-$25 a barrel, well below the $40-$50 break even price that many other conventional oil producers face, and even further below the new entrants into the game. This edge in both quantity and costs plays out in the numbers, and Aramco produced 13.6 million barrels of oil & gas every day in 2018, and reported revenues of $355 billion for the year, on which it generated operating income of $212 billion and net income of $111 billion. In short, if your complaint about the IPOs that you saw this year was that they had little to show in terms of revenues and did not have money-making business models, this company is your antidote.
Aramco, Saudi Arabia and the House of Saud!
The numbers that are laid out in the annual report are impressive, painting a picture of the most profitable company in the world, with almost unassailable competitive advantages, investors need to be clear that even after its listing, Aramco will not be a conventional company, and in fact, it will never be one. The reason is simple. Saudi Arabia is one of the wealthier countries in the world, on a per capital basis, and one of the 20 largest economies, in terms of GDP, but it derives almost 80% of that GDP from oil. Thus, a company that controls those oil spigots is a stand in for the entire country, and over the last few decades, it should not surprise you to learn that the Saudi budget has been largely dependent on the cash flows it collects from Aramco, in royalties and taxes, and that Aramco has also invested extensively in social service projects all over the country. The overlap between company and country becomes even trickier when you bring in the Saudi royal family, and its close to absolute control of the country, which also means that Aramco’s fortunes are tied to the royal family’s fortunes. It is true that there will still be oil under the ground, even if there is a change in regime in Saudi Arabia, but the terms laid out in the prospectus reflect the royal family’s promises and may very well be revisited if control changed. Should this overlap between company, country and family have an effect on how you view Aramco? I don’t see how it cannot and it will play out in many dimensions:
Corporate governance: After the IPO, the company will have all the trappings of a publicly traded company, from a board of directors to annual meetings to the rituals of financial disclosure. These formalities, though, should not obscure the fact that there is no way that this company can or ever will be controlled by shareholders. The Saudi government is open about this, stating in its prospectus that “the Government will continue to own a controlling interest in the Company after the Offering and will be able to control matters requiring shareholder approval. The Government will have veto power with respect to any shareholder action or approval requiring a majority vote, except where it is required by relevant rules for the government.” While one reason is that the majority control will remain with the government, it is that it would be difficult to visualize and perhaps to dangerous to even consider allowing a company that is a proxy for the country to be exposed to corporate control costs. After all, a hostile acquisition of the company would then be the equivalent of an invasion of the country. The bottom line is that if you invest in Aramco, you should recognize that you are more capital provider than shareholder and that you will have little or no say in corporate decision making.
Country risk: Aramco has a few holdings and joint ventures outside Saudi Arabia, but this company is not only almost entirely dependent on Saudi Arabia but its corporate mission will keep it so. Put differently, a conventional oil company that finds itself overdependent on a specific country for its production can try to reduce this risk by exploring for oil or buying reserves in other countries, but Aramco will be limited in doing this, because of its national status.
Political risk: For decades, the Middle East has had more than its fair share of turmoil, terrorism and war, and while Saudi Arabia has been a relatively untouched part, it too is being drawn into the problem. The drone attack on its facilities in Shaybah in August 2019, which not only caused a 54% reduction in oil production, but also cost billions of dollars to the company was just a reminder of how difficult it is to try to be oasis. On an even larger scale, the last decade has seen regime changes in many countries in the Middle East, with some occurring in countries, where the ruling class was viewed as insulated. The Saudi political order seems settled for the moment, with the royal family firmly in control, but that too can change, and quickly.
In short, this is not a conventional company, where shareholders gather at annual meetings, elect boards of directors and the corporate mission is to do whatever is necessary to increase shareholder well being, and it never will be one. For some, that feature alone may be sufficient to take the company off their potential investment list. For others, it will be something that needs to be factored into the pricing and value, but at the right price or value, presumably with a discount built in for the country and political risk overlay, the company can still be a good investment.
IPO Twists
Before we price and value Aramco, there are a few twists to this IPO that should be clarified, since they may affect how much you are willing to pay. The prospectus, filed on November 10, sheds some light:
Dividends: In the ending on September 30, 2019, Aramco paid out an ordinary dividend of $13.4 billion, entirely to the Saudi Government, and it plans to pay an additional interim dividend of at least $9.5 billion to the government, prior to the offering. The company commits to paying at least $75 billion in dividends in 2020, with holders of shares issued in the IPO getting their share, and to maintaining these dividends through 2024. Beyond 2024, dividends will revert back to their normal discretionary status, with the board of directors determining the appropriate amount. As an aside, the dividends to non-government shareholders will be paid in Saudi Riyal and to the government in US dollars.
IPO Proceeds: The prospectus does not specify how many shares will be offered in the initial offering, but it is not expected to be more than a couple of percent of the company. None of the proceeds from the IPO will remain in Aramco. The government will redirect the proceeds elsewhere, in pursuit of its policy of making Saudi Arabia into an economy less dependent on oil.
Trading constraints: Once the offering is complete, the shares will be listed on the Saudi stock exchange and its size will make it the dominant listing overnight, while also subjecting it to the trading restrictions of the exchange, including a limit of a 10% movement in the stock price in a day; trading will be stopped if it hits this limit.
Inducements for Saudi domestic investors: In an attempt to get more domestic investors to hold the stock, the Saudi government will give one bonus share, for every ten shares bought and held for six months, by a Saudi investor, with a cap at a hundred bonus shares.
Royalties & Taxes: In my view, it is this detail that has been responsible for the delay in the IPO process and it is easy to see why. For all of its life, Aramco has been the cash machine that keeps Saudi Arabia running, and the cash flows extracted from the company, whether they were titled royalties, taxes or dividends, were driven by Saudi budget considerations, rather than corporate interests. Investors were wary of buying into a company, where the tax rate and the royalties were fuzzy or unspecified and the prospectus lays out the following. First, the corporate tax rate will be 20% on downstream taxable income, though tax rates on different income streams can be different. The Saudi government also imposes a Zakat, a levy of 2.5% on assessed income, thus augmenting the tax rate. In sum, these tax rate changes were already in effect in 2018, and the company paid almost 48% of its taxable income in taxes that year. Second, the royalties on oil were reset ahead of the IPO and will vary, depending on the oil price, starting at 15% if oil prices are less than $70/barrel, increasing to 45% of the incremental amount, if they fall between $70 and $100, and becoming 80%, if the oil price exceeds $100/barrel.
A Pricing of Aramco
The initial attempts by the Saudi government to take Aramco public, as long as two years ago, came with an expectation that the company would be “valued” at $2 trillion or more. Since the IPO announcement a few weeks ago, much has been made about the fact that there seem to be wide divergences in how much bankers seem to think Aramco is worth, with numbers ranging from $1.2 billion to $2.3 trillion. Before we take a deep dive into how the initial assessments of value were made and why there might be differences, I think that we should be clear eyed about these numbers. Most of these numbers are not valuations, based upon an assessment of business models, risk and profitability, but instead represent pricing of Aramco, where assessment of price being made by looking at how the market is pricing publicly traded oil companies, relative to a metric, and extending that to Aramco, adjusting (subjectively) for its unique set up in terms of corporate governance, country risk and political risk. In the table below, I look at integrated oil companies, with market caps in excess of $10 billion, in October 2019, and how the market is pricing them relative to a range of metrics, from barrels of oil in reserve, to oil produced, to more conventional financial measures (revenues, earnings, cash flows):
Download spreadsheet
The median oil company equity trades at about 13 times earnings, and was a business, at about the value of its annual revenues, and the market seems to be paying about $23 for every barrel of proven reserves of oil (or equivalent). In the table below, I have priced Aramco, using all of the metrics, and at the median and both the first and third quartiles:
You can already see that if you are looking at how to price Aramco, the metric on which you base it on will make a very large difference:
If you price Aramco based on its revenues of $356 billion or on its book value of equity of $271 billion, its value looks comparable or slightly higher than the value of Exxon Mobil and Royal Dutch, the largest of the integrated oil companies.
That pricing, though, is missing Aramco’s immense cost advantage, which allows it to generate much higher earnings from the same revenues. Thus, when you base the pricing on Aramco’s EBITDA of $224 billion, you can see the pricing rise to above a trillion and if you shift to Aramco’s net income of $111 billion, the pricing approaches $1.5 trillion.
The pricing is highest when you focus on Aramco’s most valuable edge, its control of the Saudi oil reserves and its capacity to produce more oil than any other oil company in the world. If you base the pricing on the 10.3 billion barrels of oil that Aramco produced in 2018, Aramco should be priced above $1.5 trillion and perhaps even closer to $2 trillion. If you base the pricing on the 265.9 billion barrels of proven reserves that Aramco controls for the next 40 years, Aramco’s pricing rises to sky high levels.
If you are a potential investor, the pricing range in this table may seem so large, as to make it useless, but it can still provide some useful guidelines. First, you should not be surprised to see the roadshows center on Aramco’s strongest suits, using its huge net income (and PE ratios) as the opening argument to set a base for its pricing, and then using its reserves as a reason to augment that pricing. Second, there is a huge discount on the pricing, if just reserves are used as the basis for pricing, but there are two good reasons why that high pricing will be a reach:
Production limits: Aramco not only does not own its reserves in perpetuity, with the rights reverting back to the Saudi government after 40 years, with the possibility of a 20-year extension, if the government decides to grant it, but it is also restricted in how much oil it can extract from those reserves to a maximum of 12 billion barrels a year.
Governance and Risk: We noted, earlier, that Aramco’s flaws: the government’s absolute control of it, the country risk created by its dependence on domestic production and the political risk emanating from the possibility of regime change. To see how this can affect pricing, consider how the five companies on the integrated oil peer group that are Russian (with Gazprom, Rosneft and Lukoil being the biggest) are priced, relative to the global average:
Russian oil companies are discounted by 50% or more, relative to their peer group, and while Saudi Arabia does not have the same degree of exposure, the market will mete out some punishment.
A Valuation of Aramco
The value of Aramco, like that of any company in any sector, is a function of its cash flows, growth and risk. In fact, the story that underlies the Aramco valuation is that of a mature company, with large cash flows and concentrated country risk. That said, the structuring of the company and the desire of the Saudi government to use its cash flows to diversify the economy play a role in value.
General Assumptions
While I will offer three different approaches to valuing Aramco, they will all be built on a few common components.
First, I will do my valuation in US dollars, rather than Saudi Riyals, since as a commodity company, revenues are in dollars and the company reports its financials in US dollars (as well as Riyal). This will also allow me to evade tricky issues related to the Saudi Riyal being pegged to the US dollar though the reverberations from the peg unraveling will be felt in the operating numbers.
Second, I will use an expected inflation rate of 1.00% in US dollars, representing a rough approximation of the difference between the US treasury bond rate and the US TIPs rate. Third, I will use the equity risk premium of 6.23% for Saudi Arabia, representing about a 0.79% premium over my estimate of a mature market premium of 5.44% at the start of November 2019.
Finally, rather than use the standard perpetual growth model, where cash flows continue forever, I will use a 50-year growth period, representing the fact that the company's primary asset, its oil reserves, are not infinite and will run out at some point in time, even if additional reserves are discovered. In fact, at the current production level, the existing reserves will be exhausted in about 35 years.
Valuation: Promised Dividends
While the dividend discount model is far too restrictive in its assumptions about payout to be used to value most companies, Aramco may be the exception, especially given the promise in the prospectus to pay out at least $75 billion in dividends every year from 2020 and 2024, and the expectation that these dividends will continue and grow after that. There is one additional factor that makes Aramco a good candidate for the dividend discount model and that is the absolute powerlessness that stockholders will have at the company to change how much it returns to shareholders. To complete my valuation of Aramco using the promised dividends, I will make two additional assumptions:
Growth rate: I will assume a long term growth rate in dividends set equal the inflation rate, and since this valuation is in US dollars, that inflation rate will be 1%.
Discount rate: Rather than use a discount rate reflecting the risk of an oil company, I will be one that is closer to that demanded by investors in REITs and oil royalty trusts, investments where the bulk of the returns will be in dividends and those dividends are backed up by asset cash flows.
The valuation picture is below:
Download spreadsheet
Based upon my assumptions, the value of Aramco is about $1.63 trillion. Seen through these lens, this stock is a dressed-up bond, where dividends will remain the primary form of return and there will be little price appreciation.
Valuation: Potential Dividends
The reason that dividend discount models often fail is because they look at the actual dividends paid and don’t factor in the reality that some companies pay out more than they can afford to do in dividends, in which case they are unsustainable and will fall under that weight, and some companies pay too little, in which case the cash that is paid out accumulates in the firm as a cash balance, and equity investors get a stake in it. While I noted that Aramco has signaled that it will pay at least $75 billion in dividends over the next five years, it has not indicated that it will cease investing and with potential dividends, you value the company based upon its capacity to pay dividends, rather than actual dividends. In computing the potential dividends, I assumed that the company would be able to grow earnings at 1.80% a year, and be able to do so by continuing to generate sky high returns on equity (its 2018 return on equity was about 41%). However, the shift from promised dividends to potential dividends will also expose investors to more of the risk in an integrated oil company and I adjust the cost of equity accordingly:
Download spreadsheet
The value of equity, using potential dividends, is $1.65 trillion, reflecting not only Aramco’s capacity to pay much higher dividends than promised but also the higher risk in these cash flows.
Valuation: As a Business
When you value a business, you effectively allow for the options that the firm has to make changes to how much and where it invests, how it finances it business and how much it pays in dividends. One reason that this may provide only limited benefits in the Aramco case is that the company is significantly constrained, both because of its ownership and governance structure as well as its mission, on all three dimensions. Thus, it is likely that Aramco will remain predominantly a fossil fuel company, tethered to its roots in Saudi Arabia, is unlikely to alter its policy of being predominantly equity funded and its dividend policy is sticky even at as it starts life as a public company. Following through with these assumptions, I assumed that the debt ratio for Aramco will stay low at 1.80% of overall capital, as will the cost of debt at 2.70%, in US dollar terms, based upon its bond rating. To get the reinvestment, I switch to using the return on capital of 44.61% that the company generated in 2018, as my base:
Adding the cash and cross holdings and then subtracting out the debt and minority interests in the company yields an equity value of $1.67 trillion, that is close to what we obtained with the FCFE model, but that should not be surprising, given that the company has so little debt in its capital structure.
Final Valuation Adjustments
In summary, what is surprising about the valuations of Aramco, using the three approaches, is how close they are in their final assessments, all yielding values around $1.65 trillion. That said, there are three additional considerations that none of these models have factored in.
Political Risk: While these models adjust for country risk in Saudi Arabia, I have used the default spread of the country as a proxy, but that misses the risk of regime change, a discontinuous risk that will have very large and potentially catastrophic effects on value. While you may believe that this risk is low, it is definitely not zero.
Upside limits: When you invest in any large integrated oil company, you are making a bet on oil prices, with the expectation that higher oil prices will deliver higher income and higher value. While that assumption still holds for Aramco, the royalty structure that the Saudi government has created, where the royalty rate will climb from 40% at current oil prices to 45% if they rise above $ 70 and 80% if they rise above $100/barrel will mean that your share of gains, as an equity investor, on the upside will be capped, dampening the value today.
Price setter/taker: While the largest publicly traded oil companies in the world are still price takers, Aramco has more influence on the oil price than any of them, as a result of Saudi Arabia's role in the oil market. Put simply, while the power of the Saudi government to set oil prices has decreased from the 1970s, it does continue to wield more influence than any other entity in this process.
The first two factors are clear negatives and should lead you to mark down the value of Aramco, but the third factor may help provide some downside protection. Overall, I would expect the value of equity in Aramco to be closer to $1.5 trillion, after these adjustments are made. (I am assuming a small chance of regime change, but if you attach a much higher probability, the drop off in value will be much higher).
Aramco: To invest or not to?
Over the weekend, we got a little more clarity on the IPO details, with a rumored pricing of $1.7 trillion for the company's equity and a planned offering of 1.5% of the outstanding shares. That price is within shouting distance of my valuation, and my guess is that given the small size of the offering (at least on a percentage basis), it will attract enough investors to be fully subscribed. At this pricing, I think that the company will be more attractive to domestic than international investors, with Saudi investors, in particular, induced to invest by the company's standing in the country. It will be a solid investment, as long as investors recognize what they are getting is more bond than stock, with dividends representing the primary return and limited price appreciation. They will have no say in how the company is run, and if they don't like the way it is run, they will have to vote with their feet. If they are worried about risk, the research they should do is more political than economic, with the primary concerns about regime stability. The one concern that you should have, if you are a Saudi investor, with your human capital and real estate already tied to Saudi Arabia's (and oil's) well being, investing your wealth in Aramco will be doubling down on that dependence.
In case you care about my investment judgment, Aramco is not a stock for me for two reasons. First, I am lucky enough not to be dependent on cash flows from my investment portfolio to meet personal liquidity needs, and have no desire to receive large dividends, just for the sake of reaching them, since they just create concurrent tax burdens. Second, if I were tempted to invest in the company as a play on oil prices, the rising royalty rates, as oil prices go up, imply that my upside will be limited at Aramco. Finally, it is worth noting that this company will be the ultimate politically incorrect investment, operating both as a long term bet on oil, in a world where people are as dependent as ever on fossil fuels, but seem to be repelled by those who produce it, and as a bet on Saudi royalty, an unpopular institution in many circles. As a consequence, I am willing to bet that not too many college endowments in the United States will be investing in Aramco, and even conventional fund managers may avoid the stock, just to minimize backlash. I don't much care for political correctness nor for investors who seem to believe that the primary purpose of investing is virtue signaling, and I must confess that I am tempted to buy Aramco just to see their heads explode. However, that would be both petty and self-defeating, and I will stay an observer on Aramco, rather than an investor.
http://aswathdamodaran.blogspot.com/2019/11/a-coming-out-party-for-worlds-most.html
The Lesson to Unlearn
By
paulgraham.com
18 min
December 2019
The most damaging thing you learned in school wasn't something you learned in any specific class. It was learning to get good grades.
When I was in college, a particularly earnest philosophy grad student once told me that he never cared what grade he got in a class, only what he learned in it. This stuck in my mind because it was the only time I ever heard anyone say such a thing.
For me, as for most students, the measurement of what I was learning completely dominated actual learning in college. I was fairly earnest; I was genuinely interested in most of the classes I took, and I worked hard. And yet I worked by far the hardest when I was studying for a test.
In theory, tests are merely what their name implies: tests of what you've learned in the class. In theory you shouldn't have to prepare for a test in a class any more than you have to prepare for a blood test. In theory you learn from taking the class, from going to the lectures and doing the reading and/or assignments, and the test that comes afterward merely measures how well you learned.
In practice, as almost everyone reading this will know, things are so different that hearing this explanation of how classes and tests are meant to work is like hearing the etymology of a word whose meaning has changed completely. In practice, the phrase "studying for a test" was almost redundant, because that was when one really studied. The difference between diligent and slack students was that the former studied hard for tests and the latter didn't. No one was pulling all-nighters two weeks into the semester.
Even though I was a diligent student, almost all the work I did in school was aimed at getting a good grade on something.
To many people, it would seem strange that the preceding sentence has a "though" in it. Aren't I merely stating a tautology? Isn't that what a diligent student is, a straight-A student? That's how deeply the conflation of learning with grades has infused our culture.
Is it so bad if learning is conflated with grades? Yes, it is bad. And it wasn't till decades after college, when I was running Y Combinator, that I realized how bad it is.
I knew of course when I was a student that studying for a test is far from identical with actual learning. At the very least, you don't retain knowledge you cram into your head the night before an exam. But the problem is worse than that. The real problem is that most tests don't come close to measuring what they're supposed to.
If tests truly were tests of learning, things wouldn't be so bad. Getting good grades and learning would converge, just a little late. The problem is that nearly all tests given to students are terribly hackable. Most people who've gotten good grades know this, and know it so well they've ceased even to question it. You'll see when you realize how naive it sounds to act otherwise.
Suppose you're taking a class on medieval history and the final exam is coming up. The final exam is supposed to be a test of your knowledge of medieval history, right? So if you have a couple days between now and the exam, surely the best way to spend the time, if you want to do well on the exam, is to read the best books you can find about medieval history. Then you'll know a lot about it, and do well on the exam.
No, no, no, experienced students are saying to themselves. If you merely read good books on medieval history, most of the stuff you learned wouldn't be on the test. It's not good books you want to read, but the lecture notes and assigned reading in this class. And even most of that you can ignore, because you only have to worry about the sort of thing that could turn up as a test question. You're looking for sharply-defined chunks of information. If one of the assigned readings has an interesting digression on some subtle point, you can safely ignore that, because it's not the sort of thing that could be turned into a test question. But if the professor tells you that there were three underlying causes of the Schism of 1378, or three main consequences of the Black Death, you'd better know them. And whether they were in fact the causes or consequences is beside the point. For the purposes of this class they are.
At a university there are often copies of old exams floating around, and these narrow still further what you have to learn. As well as learning what kind of questions this professor asks, you'll often get actual exam questions. Many professors re-use them. After teaching a class for 10 years, it would be hard not to, at least inadvertently.
In some classes, your professor will have had some sort of political axe to grind, and if so you'll have to grind it too. The need for this varies. In classes in math or the hard sciences or engineering it's rarely necessary, but at the other end of the spectrum there are classes where you couldn't get a good grade without it.
Getting a good grade in a class on x is so different from learning a lot about x that you have to choose one or the other, and you can't blame students if they choose grades. Everyone judges them by their grades graduate programs, employers, scholarships, even their own parents.
I liked learning, and I really enjoyed some of the papers and programs I wrote in college. But did I ever, after turning in a paper in some class, sit down and write another just for fun? Of course not. I had things due in other classes. If it ever came to a choice of learning or grades, I chose grades. I hadn't come to college to do badly.
Anyone who cares about getting good grades has to play this game, or they'll be surpassed by those who do. And at elite universities, that means nearly everyone, since someone who didn't care about getting good grades probably wouldn't be there in the first place. The result is that students compete to maximize the difference between learning and getting good grades.
Why are tests so bad? More precisely, why are they so hackable? Any experienced programmer could answer that. How hackable is software whose author hasn't paid any attention to preventing it from being hacked? Usually it's as porous as a colander.
Hackable is the default for any test imposed by an authority. The reason the tests you're given are so consistently bad so consistently far from measuring what they're supposed to measure is simply that the people creating them haven't made much effort to prevent them from being hacked.
But you can't blame teachers if their tests are hackable. Their job is to teach, not to create unhackable tests. The real problem is grades, or more precisely, that grades have been overloaded. If grades were merely a way for teachers to tell students what they were doing right and wrong, like a coach giving advice to an athlete, students wouldn't be tempted to hack tests. But unfortunately after a certain age grades become more than advice. After a certain age, whenever you're being taught, you're usually also being judged.
I've used college tests as an example, but those are actually the least hackable. All the tests most students take their whole lives are at least as bad, including, most spectacularly of all, the test that gets them into college. If getting into college were merely a matter of having the quality of one's mind measured by admissions officers the way scientists measure the mass of an object, we could tell teenage kids "learn a lot" and leave it at that. You can tell how bad college admissions are, as a test, from how unlike high school that sounds. In practice, the freakishly specific nature of the stuff ambitious kids have to do in high school is directly proportionate to the hackability of college admissions. The classes you don't care about that are mostly memorization, the random "extracurricular activities" you have to participate in to show you're "well-rounded," the standardized tests as artificial as chess, the "essay" you have to write that's presumably meant to hit some very specific target, but you're not told what.
As well as being bad in what it does to kids, this test is also bad in the sense of being very hackable. So hackable that whole industries have grown up to hack it. This is the explicit purpose of test-prep companies and admissions counsellors, but it's also a significant part of the function of private schools.
Why is this particular test so hackable? I think because of what it's measuring. Although the popular story is that the way to get into a good college is to be really smart, admissions officers at elite colleges neither are, nor claim to be, looking only for that. What are they looking for? They're looking for people who are not simply smart, but admirable in some more general sense. And how is this more general admirableness measured? The admissions officers feel it. In other words, they accept who they like.
So what college admissions is a test of is whether you suit the taste of some group of people. Well, of course a test like that is going to be hackable. And because it's both very hackable and there's (thought to be) a lot at stake, it's hacked like nothing else. That's why it distorts your life so much for so long.
It's no wonder high school students often feel alienated. The shape of their lives is completely artificial.
But wasting your time is not the worst thing the educational system does to you. The worst thing it does is to train you that the way to win is by hacking bad tests. This is a much subtler problem that I didn't recognize until I saw it happening to other people.
When I started advising startup founders at Y Combinator, especially young ones, I was puzzled by the way they always seemed to make things overcomplicated. How, they would ask, do you raise money? What's the trick for making venture capitalists want to invest in you? The best way to make VCs want to invest in you, I would explain, is to actually be a good investment. Even if you could trick VCs into investing in a bad startup, you'd be tricking yourselves too. You're investing time in the same company you're asking them to invest money in. If it's not a good investment, why are you even doing it?
Oh, they'd say, and then after a pause to digest this revelation, they'd ask: What makes a startup a good investment?
So I would explain that what makes a startup promising, not just in the eyes of investors but in fact, is growth. Ideally in revenue, but failing that in usage. What they needed to do was get lots of users.
How does one get lots of users? They had all kinds of ideas about that. They needed to do a big launch that would get them "exposure." They needed influential people to talk about them. They even knew they needed to launch on a tuesday, because that's when one gets the most attention.
No, I would explain, that is not how to get lots of users. The way you get lots of users is to make the product really great. Then people will not only use it but recommend it to their friends, so your growth will be exponential once you get it started.
At this point I've told the founders something you'd think would be completely obvious: that they should make a good company by making a good product. And yet their reaction would be something like the reaction many physicists must have had when they first heard about the theory of relativity: a mixture of astonishment at its apparent genius, combined with a suspicion that anything so weird couldn't possibly be right. Ok, they would say, dutifully. And could you introduce us to such-and-such influential person? And remember, we want to launch on Tuesday.
It would sometimes take founders years to grasp these simple lessons. And not because they were lazy or stupid. They just seemed blind to what was right in front of them.
Why, I would ask myself, do they always make things so complicated? And then one day I realized this was not a rhetorical question.
Why did founders tie themselves in knots doing the wrong things when the answer was right in front of them? Because that was what they'd been trained to do. Their education had taught them that the way to win was to hack the test. And without even telling them they were being trained to do this. The younger ones, the recent graduates, had never faced a non-artificial test. They thought this was just how the world worked: that the first thing you did, when facing any kind of challenge, was to figure out what the trick was for hacking the test. That's why the conversation would always start with how to raise money, because that read as the test. It came at the end of YC. It had numbers attached to it, and higher numbers seemed to be better. It must be the test.
There are certainly big chunks of the world where the way to win is to hack the test. This phenomenon isn't limited to schools. And some people, either due to ideology or ignorance, claim that this is true of startups too. But it isn't. In fact, one of the most striking things about startups is the degree to which you win by simply doing good work. There are edge cases, as there are in anything, but in general you win by getting users, and what users care about is whether the product does what they want.
Why did it take me so long to understand why founders made startups overcomplicated? Because I hadn't realized explicitly that schools train us to win by hacking bad tests. And not just them, but me! I'd been trained to hack bad tests too, and hadn't realized it till decades later.
I had lived as if I realized it, but without knowing why. For example, I had avoided working for big companies. But if you'd asked why, I'd have said it was because they were bogus, or bureaucratic. Or just yuck. I never understood how much of my dislike of big companies was due to the fact that you win by hacking bad tests.
Similarly, the fact that the tests were unhackable was a lot of what attracted me to startups. But again, I hadn't realized that explicitly.
I had in effect achieved by successive approximations something that may have a closed-form solution. I had gradually undone my training in hacking bad tests without knowing I was doing it. Could someone coming out of school banish this demon just by knowing its name, and saying begone? It seems worth trying.
Merely talking explicitly about this phenomenon is likely to make things better, because much of its power comes from the fact that we take it for granted. After you've noticed it, it seems the elephant in the room, but it's a pretty well camouflaged elephant. The phenomenon is so old, and so pervasive. And it's simply the result of neglect. No one meant things to be this way. This is just what happens when you combine learning with grades, competition, and the naive assumption of unhackability.
It was mind-blowing to realize that two of the things I'd puzzled about the most the bogusness of high school, and the difficulty of getting founders to see the obvious both had the same cause. It's rare for such a big block to slide into place so late.
Usually when that happens it has implications in a lot of different areas, and this case seems no exception. For example, it suggests both that education could be done better, and how you might fix it. But it also suggests a potential answer to the question all big companies seem to have: how can we be more like a startup? I'm not going to chase down all the implications now. What I want to focus on here is what it means for individuals.
To start with, it means that most ambitious kids graduating from college have something they may want to unlearn. But it also changes how you look at the world. Instead of looking at all the different kinds of work people do and thinking of them vaguely as more or less appealing, you can now ask a very specific question that will sort them in an interesting way: to what extent do you win at this kind of work by hacking bad tests?
It would help if there was a way to recognize bad tests quickly. Is there a pattern here? It turns out there is.
Tests can be divided into two kinds: those that are imposed by authorities, and those that aren't. Tests that aren't imposed by authorities are inherently unhackable, in the sense that no one is claiming they're tests of anything more than they actually test. A football match, for example, is simply a test of who wins, not which team is better. You can tell that from the fact that commentators sometimes say afterward that the better team won. Whereas tests imposed by authorities are usually proxies for something else. A test in a class is supposed to measure not just how well you did on that particular test, but how much you learned in the class. While tests that aren't imposed by authorities are inherently unhackable, those imposed by authorities have to be made unhackable. Usually they aren't. So as a first approximation, bad tests are roughly equivalent to tests imposed by authorities.
You might actually like to win by hacking bad tests. Presumably some people do. But I bet most people who find themselves doing this kind of work don't like it. They just take it for granted that this is how the world works, unless you want to drop out and be some kind of hippie artisan.
I suspect many people implicitly assume that working in a field with bad tests is the price of making lots of money. But that, I can tell you, is false. It used to be true. In the mid-twentieth century, when the economy was composed of oligopolies, the only way to the top was by playing their game. But it's not true now. There are now ways to get rich by doing good work, and that's part of the reason people are so much more excited about getting rich than they used to be. When I was a kid, you could either become an engineer and make cool things, or make lots of money by becoming an "executive." Now you can make lots of money by making cool things.
Hacking bad tests is becoming less important as the link between work and authority erodes. The erosion of that link is one of the most important trends happening now, and we see its effects in almost every kind of work people do. Startups are one of the most visible examples, but we see much the same thing in writing. Writers no longer have to submit to publishers and editors to reach readers; now they can go direct.
The more I think about this question, the more optimistic I get. This seems one of those situations where we don't realize how much something was holding us back until it's eliminated. And I can foresee the whole bogus edifice crumbling. Imagine what happens as more and more people start to ask themselves if they want to win by hacking bad tests, and decide that they don't. The kinds of work where you win by hacking bad tests will be starved of talent, and the kinds where you win by doing good work will see an influx of the most ambitious people. And as hacking bad tests shrinks in importance, education will evolve to stop training us to do it. Imagine what the world could look like if that happened.
This is not just a lesson for individuals to unlearn, but one for society to unlearn, and we'll be amazed at the energy that's liberated when we do.
Notes
[1] If using tests only to measure learning sounds impossibly utopian, that is already the way things work at Lambda School. Lambda School doesn't have grades. You either graduate or you don't. The only purpose of tests is to decide at each stage of the curriculum whether you can continue to the next. So in effect the whole school is pass/fail.
[2] If the final exam consisted of a long conversation with the professor, you could prepare for it by reading good books on medieval history. A lot of the hackability of tests in schools is due to the fact that the same test has to be given to large numbers of students.
[3] Learning is the naive algorithm for getting good grades.
[4] Hacking has multiple senses. There's a narrow sense in which it means to compromise something. That's the sense in which one hacks a bad test. But there's another, more general sense, meaning to find a surprising solution to a problem, often by thinking differently about it. Hacking in this sense is a wonderful thing. And indeed, some of the hacks people use on bad tests are impressively ingenious; the problem is not so much the hacking as that, because the tests are hackable, they don't test what they're meant to.
[5] The people who pick startups at Y Combinator are similar to admissions officers, except that instead of being arbitrary, their acceptance criteria are trained by a very tight feedback loop. If you accept a bad startup or reject a good one, you will usually know it within a year or two at the latest, and often within a month.
[6] I'm sure admissions officers are tired of reading applications from kids who seem to have no personality beyond being willing to seem however they're supposed to seem to get accepted. What they don't realize is that they are, in a sense, looking in a mirror. The lack of authenticity in the applicants is a reflection of the arbitrariness of the application process. A dictator might just as well complain about the lack of authenticity in the people around him.
[7] By good work, I don't mean morally good, but good in the sense in which a good craftsman does good work.
[8] There are borderline cases where it's hard to say which category a test falls in. For example, is raising venture capital like college admissions, or is it like selling to a customer?
[9] Note that a good test is merely one that's unhackable. Good here doesn't mean morally good, but good in the sense of working well. The difference between fields with bad tests and good ones is not that the former are bad and the latter are good, but that the former are bogus and the latter aren't. But those two measures are not unrelated. As Tara Ploughman said, the path from good to evil goes through bogus.
[10] People who think the recent increase in economy inequality is due to changes in tax policy seem very naive to anyone with experience in startups. Different people are getting rich now than used to, and they're getting much richer than mere tax savings could make them.
[11] Note to tiger parents: you may think you're training your kids to win, but if you're training them to win by hacking bad tests, you are, as parents so often do, training them to fight the last war.
Thanks to Austen Allred, Trevor Blackwell, Patrick Collison, Jessica Livingston, Robert Morris, and Harj Taggar for reading drafts of this.
Subscribe to:
Posts (Atom)
s e a r c h
Custom Search
JustACounter
The Hindu - Breaking News
BBC News | News Front Page | World Edition
Blog Archive
- October 2024 (1)
- September 2024 (8)
- August 2024 (5)
- January 2024 (2)
- December 2023 (6)
- November 2023 (6)
- October 2023 (1)
- September 2023 (2)
- August 2023 (1)
- July 2023 (1)
- June 2023 (4)
- May 2023 (2)
- February 2023 (3)
- January 2023 (3)
- November 2022 (2)
- October 2022 (2)
- September 2022 (1)
- August 2022 (2)
- May 2022 (4)
- April 2022 (3)
- March 2022 (13)
- January 2022 (1)
- December 2021 (1)
- November 2021 (5)
- October 2021 (3)
- September 2021 (5)
- August 2021 (4)
- July 2021 (4)
- June 2021 (1)
- May 2021 (2)
- April 2021 (3)
- February 2021 (1)
- January 2021 (2)
- December 2020 (5)
- November 2020 (2)
- October 2020 (11)
- September 2020 (4)
- August 2020 (5)
- July 2020 (7)
- June 2020 (2)
- May 2020 (7)
- April 2020 (14)
- March 2020 (16)
- February 2020 (7)
- January 2020 (9)
- December 2019 (8)
- November 2019 (11)
- October 2019 (7)
- September 2019 (4)
- August 2019 (5)
- July 2019 (4)
- June 2019 (7)
- May 2019 (7)
- March 2019 (1)
- February 2019 (11)
- January 2019 (6)
- October 2018 (3)
- August 2018 (3)
- May 2018 (1)
- April 2018 (1)
- March 2018 (1)
- November 2017 (2)
- August 2017 (1)
- January 2016 (1)
- September 2015 (1)
- August 2015 (2)
- April 2015 (1)
- March 2015 (1)
- October 2014 (1)
- May 2014 (3)
- April 2014 (6)
- March 2014 (3)
- February 2014 (3)
- January 2014 (4)
- November 2013 (1)
- October 2013 (2)
- October 2012 (2)
- September 2012 (1)
- June 2012 (1)
- May 2012 (1)
- April 2012 (2)
- November 2011 (2)
- September 2011 (1)
- July 2011 (1)
- May 2011 (1)
- March 2011 (1)
- February 2011 (1)
- January 2011 (1)
- December 2010 (1)
- November 2010 (3)
- October 2010 (2)
- August 2010 (5)
- July 2010 (3)
- June 2010 (6)
- May 2010 (6)
- April 2010 (6)
- March 2010 (2)
- February 2010 (3)
- January 2010 (3)
- December 2009 (6)
- November 2009 (4)
- October 2009 (4)
- September 2009 (6)
- August 2009 (4)
- July 2009 (6)
- June 2009 (3)
- May 2009 (7)
- April 2009 (5)
- March 2009 (7)
- February 2009 (1)
- January 2009 (3)
- December 2008 (2)
- November 2008 (4)
- October 2008 (5)
- September 2008 (8)
- August 2008 (4)
- July 2008 (16)
- June 2008 (9)
- May 2008 (1)
- April 2008 (3)
- January 2008 (10)
- December 2007 (1)
- November 2007 (11)
- October 2007 (11)
- September 2007 (5)
- August 2007 (8)
- July 2007 (16)
- June 2007 (19)
- May 2007 (8)
- April 2007 (9)
- March 2007 (8)
- February 2007 (7)
- January 2007 (15)
- December 2006 (5)
- November 2006 (3)
- October 2006 (1)
- September 2006 (2)
- August 2006 (10)
- July 2006 (1)
- June 2006 (2)
- May 2006 (10)
- April 2006 (17)
- March 2006 (8)
- February 2006 (5)
- January 2006 (5)
- December 2005 (2)
- November 2005 (13)
- October 2005 (6)
- September 2005 (4)
- August 2005 (2)
- July 2005 (7)
- June 2005 (9)
- May 2005 (4)
- April 2005 (13)
- March 2005 (9)
- February 2005 (7)
- January 2005 (13)
- December 2004 (5)
- July 2004 (1)